แนวทางการปลูกฝังลัทธิชาตินิยมผ่านหนังสือพิมพ์ ของรัฐบาลในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว กับรัฐบาลในสมัยจอมพล ป.พิบูลสงคราม

Abstract

วิเคราะห์เปรียบเทียบและอธิบายถึงเป้าหมายและแนวทาง ในการปลูกฝังลัทธิชาตินิยมผ่านหนังสือพิมพ์ ตลอดจนเพื่อวิเคราะห์ถึงบทบาทหน้าที่และวิธีการปลูกฝัง ลัทธิชาตินิยมของหนังสือพิมพ์ในรัชสมัย พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว และสมัยจอมพล ป.พิบูลสงคราม โดยศึกษาจากเนื้อหาที่สะท้อนถึงแนวคิดและอุดมการ การปลูกฝังลัทธิชาตินิยมของหนังสือพิมพ์ ทั้ง 12 ชื่อฉบับ ที่คัดเลือกมาเป็นกลุ่มตัวอย่าง ผลการวิจัยพบว่า หนังสือพิมพ์ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว และสมัยจอมพล ป. พิบูลสงคราม ถูกนำมาใช้เป็นเครื่องมือในการปลูกฝังลัทธิชาตินิยม เช่นเดียวกันโดยจอมพล ป.พิบูลสงครามนั้น ได้นำแนวทางการปลูกฝังลัทธิชาตินิยม ของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวมาใช้ แต่ด้วยบริบททางการเมือง เศรษฐกิจและสังคมที่แตกต่างกัน ทำให้การปลูกฝังลัทธิชาตินิยมแตกต่างกันไปด้วย ในขณะที่พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว มุ่งเน้นการปลูกฝังลัทธิชาตินิยมไปที่ ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ จอมพล ป. พิบูลสงคราม กลับเน้นไปที่ (รัฐ) ชาติ ทหาร ผู้นำ และวัฒนธรรม อย่างไรก็ตาม แนวคิดต่างๆ ที่นำมาสัมพันธ์กันในการปลูกฝังลัทธิชาตินิยมทั้งหมดนั้น ถูกนำเสนอออกมาในลักษณะเดียวกัน การเน้นย้ำในอำนาจกษัตริย์ อำนาจของผู้นำ และความมั่นคงทางทหารนั้น ก็แสดงให้เห็นสัญลักษณ์สำคัญของการสร้างชาติว่า คือการเน้นที่ความสำคัญของนักรบ ซึ่งอาจกล่าวได้ว่าแม้แนวคิดหรือการปลูกฝังลัทธิชาตินิยม จะแสดงออกในลักษณะที่แตกต่างกัน แต่ความเป็นจริงแล้วก็มีความต้องการในลักษณะเดียวกันในทุกยุคสมัยคือ เพื่อให้เห็นความสำคัญของสถานะเดิมๆ ในสังคมนั่นเอง