บทบาทของชาวจีนในไทยตั้งแต่สมัยอยุธยาตอนปลายถึงสมัยรัชกาลที่ 3 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ พ.ศ. 2172-2394

Abstract

ศึกษาถึงบทบาทของชาวจีนในเมืองไทยในด้านต่างๆ ตั้งแต่สมัยอยุธยาตอนปลายจนถึงสมัยรัชกาลที่ 3 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ พ.ศ. 2172-2394 ตลอดจนศึกษาถึงผลกระทบของบทบาทดังกล่าว ที่มีต่อสังคมไทยในด้านเศรษฐกิจ การเมืองการปกครองในช่วงเวลาดังกล่าว ผลของการศึกษาพบว่า ภาวะความอดอยากและสถานการณ์ทางการเมืองในจีน รวมทั้งบริบททางสังคมและเศรษฐกิจของไทยตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ 22 เป็นต้นมา เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้ชาวจีนเดินทางเข้ามาในเมืองไทยเป็นระลอกๆ อย่างต่อเนื่อง ชาวจีนเหล่านี้อาศัยความรู้ ความสามารถ และความชำนาญส่วนตัวเป็นใบเบิกทางที่สำคัญในการเข้ามามีบทบาทในด้านต่างๆ บทบาทที่สำคัญของชาวจีนที่มีต่อสังคมไทยมีด้วยกันหลายด้านคือ ชาวจีนเข้ามามีบทบาทอย่างสูงต่อเศรษฐกิจของไทยในด้านการค้า ทั้งการค้าภายในและการค้ากับต่างประเทศ ซึ่งการเข้ามามีบทบาทดังกล่าว ก็เพื่อแสวงหาผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจเป็นสำคัญ แต่ในขณะเดียวกันก็เป็นการเพิ่มพูนรายได้ให้กับราชสำนักไทย เพื่อนำไปใช้ในการบริหารราชการแผ่นดินในด้านต่างๆ ในด้านการเมืองการปกครองพบว่า ชาวจีนเข้ารับราชการเป็นขุนนางในกรมกองต่างๆ ของไทย ชาวจีนเหล่านี้ได้รับแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งต่างๆ ซึ่งในบางกรณีมีฐานะเทียบเท่ากับชนชั้นปกครองของไทย และเป็นอีกวิธีหนึ่งในการควบคุมชาวจีน โดยที่ทางการไทยจะแต่งตั้งชาวจีนที่มีชื่อเสียง ความสามารถ และเป็นที่เคารพนับถือของชาวจีนทั่วไป เข้ามาทำหน้าที่ควบคุมดูแลชาวจีนให้อยู่รวมกันอย่างสงบสุข และมิให้ก่อความวุ่นวายขึ้นในสังคม นอกจากความมั่นคงทางเศรษฐกิจพบว่าชาวจีนต้องการการยอมรับทางสังคมด้วย โดยการแต่งงานกับชาวไทย ซึ่งจะทำให้ชาวจีนกลายเป็นสมาชิกของไทยไปโดยปริยาย แต่ในบางครั้งก็พบว่าชาวจีนได้ก่อความวุ่นวายในสังคมไทย เช่น การก่อตั้งสมาคมลับอั้งยี่ การลักลอบการค้าฝิ่น ฯลฯ เป็นต้น แต่ทางการไทยก็สามารถแก้ไขปัญหาเหล่านี้ได้