การพัฒนาโปรแกรมการเรียนการสอนโดยใช้บรรณบำบัด เพื่อส่งเสริมการรับรู้ตนเองของนักเรียนประถมศึกษาที่เจ็บป่วยเรื้อรัง

Abstract

จัดการเรียนการสอนโดยใช้บรรณบำบัด เพื่อส่งเสริมการรับรู้ตนเอง ของนักเรียนประถมศึกษาที่เจ็บป่วยเรื้อรัง ใน 3 ด้าน ได้แก่ ด้านร่างกาย ด้านอารมณ์และสังคม และด้านการเรียนรู้ ประชากรเป็นนักเรียนประถมศึกษาที่เจ็บป่วยเรื้อรัง จำนวน 8 คน ซึ่งมีภาวะการเจ็บป่วยด้วยโรคเรื้อรัง ได้แก่ โรคไต โรคหัวใจ โรคภูมิแพ้ และโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว ที่มารับการรักษาตัว ในสถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินีไม่ต่ำกว่า 3 สัปดาห์ รวมทั้งมีความวิตกกังวลสูง ระหว่างภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2541 ผลการวิจัยมีดังนี้ 1) เมื่อสิ้นสุดการทดลองใช้โปรแกรมฯ นักเรียนประถมศึกษาที่เจ็บป่วยเรื้อรัง มีคะแนนการรับรู้ตนเองสูงขึ้นกว่าเมื่อเริ่มทดลองใช้โปรแกรมฯ อย่างมีนัยสำคัญ 2) นักเรียนประถมศึกษาที่เจ็บป่วยเรื้อรัง จำนวน 8 คน มีพัฒนาการการรับรู้ตนเองทั้ง 3 ด้าน ได้แก่ ด้านร่างกาย ด้านอารมณ์และสังคม และด้านการเรียนรู้ไปในทางบวก 3) โปรแกรมฯ ที่พัฒนาขึ้น มีลักษณะเป็นโปรแกรมการเรียนการสอนเสริมหลักสูตร โดยใช้วรรณกรรมสำหรับเด็ก จำนวน 10 เล่ม ที่มีเรื่องราวสอดคล้องกับชีวิตจริง ของนักเรียนประถมศึกษาที่เจ็บป่วยเรื้อรัง เป็นสื่อกลางในการทำกิจกรรม เด็กจะเปรียบเทียบตนเองกับตัวละครในเรื่อง ให้เกิดการเทียบเคียงตนเองตามอย่างตัวละคร การรู้จักตนเอง แล้วคิดหาเหตุผลและวิธีการ เพื่อเข้าใจตนเองในด้านร่างกาย ด้านอารมณ์และสังคม และด้านการเรียนรู้ ผ่านกิจกรรมที่จัดขึ้น 4 ขั้น คือ 1) การเร้าความสนใจและสร้างความคุ้นเคย 2) การขยายประสบการณ์ที่จำเป็นก่อนอ่าน 3) การอ่านร่วมกัน 4) การเพิ่มพูนการรับรู้ตนเองจากกิจกรรมที่จัดขึ้น ได้แก่ กิจกรรมศิลปะ กิจกรรมการเรียน การเล่าเรื่อง เกมการศึกษา การระบายอารมณ์กับหุ่นหรือตุ๊กตา 4) เอกสารและสื่อของโปรแกรมฯ ได้แก่ 1) คู่มือโปรแกรมการเรียนการสอนโดยใช้บรรณบำบัดจำนวน 1 เล่ม 2) แผนการจัดกิจกรรม 10 แผน 3) เครื่องมือประเมินผล ได้แก่ แบบประเมินการรับรู้ตนเอง และแบบสังเกตพฤติกรรม