การประมาณค่าตอบแทนการลงทุนเพื่อการป้องกันโรคและส่งเสริมสุขภาพ : กรณีศึกษาอำเภอนครหลวงจังหวัดพระนครศรีอยุธยา

Abstract

การวิจัยมีวัตถุประสงค์ เพื่อวิเคราะห์ค่าใช้จ่ายลงทุนและประมาณค่าผลตอบแทน จากการป้องกันโรคและส่งเสริมสุขภาพที่ให้บริการในอำเภอนครหลวง จังหวัดพระนครศรีอยุธยา โดยใช้ข้อมูลทุติยภูมิ พ.ศ. 2530-2534 จากทุกสถานบริการในอำเภอนครหลวง และสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ซึ่งเป็นสถานบริการที่สนับสนุนการให้บริการอำเภอนครหลวง การวิเคราะห์ศึกษาเฉพาะกิจกรรมอนามัยและเด็ก วางแผนครอบครัว และสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค ค่าใช้จ่ายลงทุนในกิจกรรมอนามัยแม่และเด็ก วางแผนครอบครัว และสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคคำนวณจากงบประมาณรายจ่ายทั้งหมดของทุกสถานบริการทุกระดับในอำเภอนครหลวง โดยแยกตามสถานบริการ ประเภทของงบประมาณรายจ่ายและกิจกรรมที่ให้บริการ การประมาณค่าผลตอบแทนทำโดยวิธีวัดผลขั้นสุดท้ายของกิจกรรมสำหรับกิจกรรมอนามัยแม่และเด็ก ผลตอบแทนขั้นสุดท้ายที่ใช้วัดคือลดจำนวนทารกตาย นำมาคิดคำนวณเป็นเงินในรูปของการป้องกันการสูญเสียรายได้ ซึ่งบุคคลหนึ่งพึงมีรายได้ตลอดชีวิต ส่วนกิจกรรมการวางแผนครอบครัวผลขั้นสุดท้ายคือการป้องกันการเกิด กิจกรรมสุดท้ายที่ศึกษาคือการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค ผลขั้นสุดท้ายที่นำมาพิจารณาคือ จำนวนการเกิดโรคที่ป้องกันได้ด้วยวัคซีนและการประหยัดค่ารักษาพยาบาลถ้าไม่มีการเจ็บป่วยจากโรคที่ป้องกันได้ด้วยวัคซีน การศึกษาพบว่า อนามัยแม่และเด็กมีผลตอบแทนต่อค่าใช้จ่ายลงทุนเท่ากับ 1.67 : 1 วางแผนครอบครัวอัตราผลตอบแทนต่อค่าใช้จ่ายลงทุน 1.23 : 1 และการสร้างภูมิคุ้มกันโรคมีอัตราผลตอบแทนต่อค่าใช้จ่ายลงทุน 3.71 : 1