ปัจจัยที่มีผลต่อการตัดสินใจบริจาคอวัยวะของญาติผู้เสียชีวิต

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการตัดสินใจบริจาคอวัยวะของญาติผู้เสียชีวิต และขั้นตอนการตัดสินใจบริจาคอวัยวะของญาติผู้เสียชีวิต โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) ภายใต้กรอบแนวคิดเชิงปรากฏการณ์นิยม (Phenomenology) การเก็บรวบรวมข้อมูล ใช้วิธีการสัมภาษณ์แบบเจาะลึก (In-depth Interview) กับญาติผู้เสียชีวิตที่เป็นผู้ตัดสินใจบริจาคอวัยวะ จำนวน 31 คน ผลจากการวิจัยพบว่า ปัจจัยที่มีผลต่อการตัดสินใจบริจากอวัยวะของญาติผู้เสียชีวิต ประกอบด้วยปัจจัยภายในและปัจจัยภายนอกตัวญาติผู้เสียชีวิต โดยปัจจัยภายในตัวญาติผู้เสียชีวิต ประกอบไปด้วย ปัจจัยหลัก ได้แก่ ความเชื่อ และปัจจัยเสริม 5 ประการ ได้แก่ การรับรู้เรื่องชีวิต ความรู้ความตั้งใจ สถานภาพทางเศรษฐกิจ และบุคลิกภาพ ส่วนปัจจัยภายนอกตัวญาติผู้เสียชีวิต ประกอบไปด้วย ปัจจัยหลัก ได้แก่ บุคลากรทางการแพทย์ และปัจจัยเสริม 3 ประการ ได้แก่ บุคคลใกล้ชิด ลักษณะผู้เสียชีวิต และสื่อ ขั้นตอนของการตัดสินใจบริจาคอวัยวะของญาติผู้เสียชีวิต แบ่งออกเป็น 3 ระยะ ได้แก่ ระยะก่อนการตัดสินใจ ระยะการตัดสินใจ และระยหลังการตัดสินใจ โดยในระยะก่อนการตัดสินใจ ประกอบไปด้วย 2 ขั้นตอนย่อยคือ ขั้นตอนการรับรู้สภาพอาการของผู้เสียชีวิต และขั้นตอนการทำใจ ในระยะการตัดสินใจ ประกอบไปด้วย 5 ขั้นตอนย่อยคือ ขั้นตอนการถูกของบริจาคอวัยวะ ขั้นตอนการแสวงหาข้อมูลเพิ่มเติม (ซึ่งประกอบไปด้วย 3 ลำดับขั้นน ได้แก่ การเกิดความสงสัย การซักถาม และการได้รับคำอธิบาย) ขั้นตอนการคิดพิจารณา ขั้นตอนการปรึกษาและอธิบายบุคคลใกล้ชิด และขั้นตอนการตัดสินใจยินยอมบริจาคอวัยวะ และในระยะหลังการตัดสินใจ ประกอบไปด้วย 1 ขั้นตอนคือ การยืนยันการตัดสินใจ