สิทธิของผู้ทรงในกรณีตั๋วเงินหาย

Abstract

ตั๋วเงินเป็นตราสารหนี้ที่แสดงสิทธิของผู้ทรง ดังนั้นผู้ทรงโดยชอบด้วยกฎหมายจะต้องเป็นผู้มีตั๋วเงินไว้ในความครอบครองในฐานเป็นผู้รับเงิน ผู้รับสลักหลัง หรือผู้ถือในกรณีตั๋วผู้ถือ และโดยสุจริต ปราศจากความประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรง สิทธิของผู้ทรงที่จะบังคับใช้เงินตามตั๋วเงินจะเกิดขึ้นเมื่อ ผู้ทรงยื่นตั๋วให้ผู้จ่ายรับรองก่อนตั๋วถึงกำหนดหรือยื่นตั๋วให้ผู้ต้องรับผิดตามตั๋วใช้เงินในวันถึงกำหนด และหากมีการปฏิเสธการรับรองหรือปฏิเสธที่จะใช้เงิน ผู้ทรงจึงเกิดสิทธิไล่เบี้ย โดยผู้ทรงสามารถไล่เบี้ยแก่ผู้ที่ลงลายมือชื่อในตั๋วเงินได้ทุกคน แต่ในกรณีตั๋วเงินหายผู้ทรงไม่มีตั๋วมายื่นให้ใช้เงินทางออกของผู้ทรงคือเรียกตั๋วเงินคืนมาจากผู้ไม่มีสิทธิ มาไว้ในครอบครองของตนหรือให้ผู้สั่งจ่ายหรือผู้ออกตั๋วออกตั๋วเงินฉบับใหม่ที่มีเนื้อความเหมือนฉบับเดิมได้ เพื่อผู้ทรงใช้สิทธิโอนตั๋วหรือบังคับตามตั๋วเงินฉบับใหม่ต่อไป แต่หากผู้ทรงไม่สามารถจัดการให้ได้ตั๋วกลับมาอยู่ในความครอบครองก่อนถึงกำหนดใช้เงินผู้ทรงสามารถนำสำเนาตั๋วเงินที่รับรองว่าถูกต้องและพยานบุคคลหรือสำเนาตั๋วเงินพร้อมหนังสือบอกกล่าวทวงถามมายื่นให้ผู้ลงลายมือชื่อตามสำเนาตั๋วเงินให้ใช้เงิน หากลูกหนี้ตามตั๋วเงินปฏิเสธ ผู้ทรงที่ตั๋วหายก็ย่อมเกิดสิทธิไล่เบี้ยกับผู้ลงลายมือชื่อในตั๋วเงินได้ทุกคนตามสำเนาตั๋วเงินนั้น และนำข้อโต้แย้งสิทธิดังกล่าวมาฟ้องศาลต่อไป ในชั้นพิจารณาของศาลกฎหมายให้อำนาจศาลรับฟังพยานบุคคลหรือพยานสำเนาตั๋วเงินแทนพยานเอกสารตั๋วเงินที่หายไป โดยไม่จำต้องมีต้นฉบับตั๋วเงินไว้ในความครอบครองขณะฟ้องบังคับ เมื่อตั๋วเงินเป็นเอกสารสิทธิและเป็นตราสารหนี้ การที่ศาลรับฟังพยานดังกล่าวต้องรับฟังด้วยความระมัดระวังและเมื่อศาลมีคำพิพากษาให้ผู้ลงลายมือชื่อตามสำเนาตั๋วเงินให้ชำระหนี้แล้วและบุคคลดังกล่าวชำระเงินตามตั๋วเงินแล้วหนี้เป็นอันระงับไป ไม่มีเหตุให้ผู้ลงลายมือชื่อในตั๋วเงินทั้งหมดต้องรับผิดซ้ำซ้อนอีก ดังนั้นในชั้นพิจารณาของศาลไม่จำต้องให้ผู้ที่ตั๋วเงินหายวางประกันเพราะไม่มีกรณีจ่ายชำระเงินซ้ำซ้อนในตั๋วเงินฉบับเดียวกัน ส่วนความเสียหายในกรณีผู้ทรงจะไม่ได้รับชำระหนี้จากผู้ลงลายมือชื่อในตั๋วอีกต้องไปว่ากล่าวกันในเรื่องลาภมิควรได้ต่อไป