พัฒนาการของสื่อประชาสังคมไทยบนอินเทอร์เน็ต

Abstract

ศึกษาเว็บไซต์ข่าวสาร 5 เว็บไซต์ คือคณะทำงานสื่อภาคประชาชน http://www.prachachon.net สำนักข่าวประชาธรรม http://www.newspnn.net บ้านนอกดอทคอมhttp://www.bannok.com ไทยทอปปิคดอทคอม http://www.thaitopic.com และเว็บท่าองค์กรพัฒนาเอกชนไทยhttp://www.thaingo.org การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงพัฒนาการ รูปแบบ และเนื้อหาของเว็บไซต์ เพื่อศึกษาว่าเว็บไซต์ข่าวสารที่ศึกษามีลักษณะของสื่อประชาสังคมหรือไม่ และศึกษาว่าเทคโนโลยีสารสนเทศมีบทบาทอย่างไร ต่อการพัฒนาเว็บไซต์ข่าวสารที่ศึกษา โดยใช้วิธีการวิเคราะห์เนื้อหา (content analysis) และวิธีการสัมภาษณ์เชิงลึก (in-depth interview) ผลการวิจัยพบว่า เว็บไซต์ข่าวสารที่ศึกษาทั้ง 5 เว็บไซต์นั้นมีบทบาทที่แตกต่างกัน ในฐานะสื่อประชาสังคม โดยขณะที่เว็บไซต์ข่าวภาคประชาชนแสดงบทบาท ในแง่ของการให้ข้อมูลประชาสังคมแก่สาธารณชน ในขณะที่อีก 4 เว็บไซต์ (เว็บไซต์ของสำนักข่าวประชาธรรม เว็บไซต์ของกลุ่มศิลปวัฒนธรรมกระจกเงา เว็บไซต์ไทยทอปปิคดอทคอม และเว็บไซต์เครือข่ายเอ็นจีโอ) แสดงบทบาทดังนี้ การรายงานข่าวเชิงวารสารศาสตร์ การระดมทรัพยากรเพื่อการพัฒนาชนบท การให้การศึกษาแก่สาธารณชนเกี่ยวกับประเด็นทางประชาสังคม และการเป็นศูนย์กลางเครือข่ายภาคประชาสังคม หรือการเป็นเว็บท่าให้ภาคประชาสังคมเรียงตามลำดับ นอกจากนี้การวิจัยยังพบอีกว่าถึงแม้อินเทอร์น็ตจะมีข้อดีหลายประการ สำหรับการสร้างเครือข่ายประชาสังคม เช่น การลดต้นทุนการผลิต การสื่อสารสองทาง ความรวดเร็ว ลักษณะอันไร้พรมแดน และลักษณะนิรนามของผู้ใช้ แต่ก็มีข้อจำกัดในการแพร่กระจายคือจำกัดเฉพาะในชนชั้นกลาง อีกทั้งการสื่อสารผ่านอินเทอร์เน็ตบนกระดานข่าวนั้น ส่วนใหญ่พบว่าเป็นการโต้เถียงโดยการใช้อารมณ์มากกว่าเหตุผล จึงไม่สามารถนำไปสู่ข้อสรุป หรือแนวทางในการแก้ไขหรือทางออกของปัญหาได้