รัฐบาลไทยและสำนักงานข้าหลวงใหญ่ผู้ลี้ภัยแห่งสหประชาชาติ (UNHCR) : ศึกษาการแก้ปัญหานักศึกษาพม่าในประเทศไทย (พ.ศ. 2531-2544)

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ศึกษาเกี่ยวกับการที่รัฐบาลไทยและสำนักงานข้าหลวงใหญ่ฯแก้ไขปัญหานักศึกษาพม่า ในประเทศไทยตั้งแต่ปี พ.ศ. 2531-2544 โดยมีสมมติฐานว่าความคิดเห็นและการปฏิบัติภาระหน้าที่ ที่แตกต่างกันในการดำเนินงานของทั้ง 2 ฝ่ายส่งผลให้รัฐบาลไทยไม่สามารถแก้ไขปัญหานักศึกษาพม่า ได้อย่างราบรื่น ซึ่งในการศึกษานี้ได้อาศัยแนวคิด 2 เรื่อง คือ เรื่องหลักอธิปไตยและความมั่นคงภายใน ของรัฐกับแนวคิดเรื่องการให้ความคุ้มครองตามสิทธิมนุษยชนระหว่างประเทศของสหประชาชาติ จากการ ศึกษาพบว่า เนื่องจากกระทรวงมหาดไทยซึ่งเป็นหน่วยงานหลักของฝ่ายไทย ยึดหลักอำนาจอธิปไตยของรัฐ และความมั่นคงภายใน ทางกระทรวงฯจึงได้ออกกฎเกณฑ์ขึ้นมาเพื่อควบคุมนักศึกษาพม่า โดยให้นักศึกษา เข้าพำนักในศูนย์สำหรับนักศึกษาพม่าซึ่งกำหนดให้เป็น ”พื้นที่ปลอดภัย” ณ บ้านมณีลอย จังหวัดราชบุรี นอกจากนั้น นักศึกษาพม่าต้องอยู่ภายใต้กฎเกณฑ์ของระเบียบจังหวัดด้วย เป็นต้น ขณะเดียวกัน สำนักงาน ข้าหลวงใหญ่ฯซึ่งเป็นองค์กรของสหประชาชาติที่เข้ามาเป็นฝ่ายประสานงานเพื่อให้ความคุ้มครองระหว่าง ประเทศแก่ผู้ลี้ภัยและช่วยแก้ไขปัญหาต่างๆของผู้ลี้ภัย จึงเข้าช่วยเหลือนักศึกษาพม่าด้วยการให้สถานภาพ “บุคคลในความดูแลของสำนักงานข้าหลวงใหญ่ฯ” ซึ่งในทางปฏิบัตินั้น นักศึกษาพม่าจะได้รับการช่วยเหลือ เสมือนนักศึกษาเป็น “ผู้ลี้ภัย”ทุกประการ โดยเจ้าหน้าที่ของสำนักงานข้าหลวงใหญ่ฯได้เรียกร้องสิทธิต่างๆ ให้แก่นักศึกษาพม่า และเจ้าหน้าที่ยังได้แสดงความไม่เห็นด้วยในมาตรการบางข้อของไทย โดยเฉพาะใน ประเด็นการส่งกลับนักศึกษาพม่า ดังนั้น กว่าจะแก้ปัญหาได้สำเร็จ รัฐบาลไทยต้องใช้เวลาและมาตรการ ต่างๆ รวมถึงความร่วมมือที่ได้รับจากสำนักงานข้าหลวงใหญ่ฯ