การวิจัยแบบผสมเพื่อศึกษาระดับสำนึกความเป็นไทยของนักเรียนและรูปแบบกิจกรรมปลูกฝังสำนึกความเป็นไทยของโรงเรียนประถมศึกษาในกรุงเทพมหานคร

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาระดับสำนึกความเป็นไทยของนักเรียนในชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ของโรงเรียนในกรุงเทพมหานคร 2) เพื่อศึกษาระดับสำนึกความเป็นไทยของนักเรียนในชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ของโรงเรียนในกรุงเทพมหานครจำแนกตามสังกัด 3) เพื่อศึกษารูปแบบกิจกรรมปลูกฝังสำนึกความเป็นไทยของโรงเรียนประถมศึกษาที่นักเรียนมีสำนึกความเป็นไทยในระดับมาก 4) เพื่อเปรียบเทียบความแตกต่างของรูปแบบกิจกรรมปลูกฝังสำนึกความเป็นไทยของโรงเรียนประถมศึกษาที่มีสังกัดต่างกัน ใช้วิธีการวิจัยแบบผสม การวิจัยเชิงปริมาณใช้วิธีวิจัยเชิงสำรวจ และการวิจัยเชิงคุณภาพใช้วิธีวิจัยแบบพหุกรณีศึกษา เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบวัด การสังเกต การสัมภาษณ์ การสนทนากลุ่ม การวิเคราะห์เอกสาร และวิเคราะห์ข้อมูล ผลการวิจัยพบว่า 1. นักเรียนประถมศึกษาในกรุงเทพมหานครมีสำนึกความเป็นไทยในระดับมาก โดยมีความสำนึกความเป็นไทยในด้านความรักชาติ ชาตินิยม ความเป็นพลเมืองไทย ประเพณี วัฒนธรรมไทย สัญลักษณ์ของชาติไทย ศาสนาและสถาบันพระมหากษัตริย์อยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณาในแต่ละด้านพบว่า ด้านที่นักเรียนมีสำนึกความเป็นไทยสูงที่สุด คือ สำนึกในสถาบันพระมหากษัตริย์ รองลงมาคือ สำนึกในสัญลักษณ์ของชาติไทย ตามด้วยสำนึกในศาสนาและสำนึกชาตินิยม สำนึกในประเพณี วัฒนธรรมไทย และสำนึกรักชาติมีต่ำที่สุด 2. นักเรียนในสังกัดสำนึกงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน สำนักการศึกษา กรุงเทพมหานคร และสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการศึกษาเอกชนมีความสำนึกความเป็นไทยทั้ง 7 ด้าน ได้แก่ สำนึกรักชาติ สำนึกชาตินิยม สำนึกในความเป็นพลเมืองไทย สำนึกในประเพณี วัฒนธรรมไทย สำนึกในสัญลักษณ์ของชาติไทย สำนึกในศาสนา สำนึกในสถาบันพระมหากษัตริย์ไม่แตกต่างกัน 3. รูปแบบกิจกรรมปลูกฝังสำนึกความเป็นไทยของโรงเรียนประถมศึกษา ในกรุงเทพมหานคร ประกอบด้วย 3 รูปแบบ ได้แก่ รูปแบบที่ 1 กิจกรรมประกอบการเรียนตามกลุ่มสาระการเรียนรู้ รูปแบบที่ 2 กิจกรรมพัฒนาผู้เรียน รูปแบบที่ 3 กิจกรรมที่สถานศึกษาจัดเพิ่มเติมตามความพร้อมและจุดเน้น 4. การเปรียบเทียบรูปแบบกิจกรรมปลูกฝังสำนึกความเป็นไทยของโรงเรียนประถมศึกษาในกรุงเทพมหานครจำนวน 3 รูปแบบ มีรายละเอียดดังนี้ รูปแบบที่ 1 โรงเรียนทั้ง 3 โรงเรียน 3 โรงเรียน มีรูปแบบกิจกรรมที่บูรณาการหลายกลุ่มวิชา กลุ่มภาษาไทย กลุ่มสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรมคล้ายกัน และกลุ่มการงานอาชีพและเทคโนโลยีแตกต่างกัน รูปแบบที่ 2 โรงเรียนทั้ง 3 โรงเรียนมีกิจกรรมนักเรียนและกิจกรรมเพื่อสังคมและสาธารณประโยชน์คล้ายกัน รูปแบบที่ 3 โรงเรียนทั้ง 3 โรงเรียนมีกิจกรรมวันสำคัญของชาติ กิจกรรมทางศาสนา กิจกรรมประจำวัน และกิจกรรมเสริมประสบการณ์คล้ายกัน และกิจกรรมเศรษฐกิจพอเพียงแตกต่างกัน