การบังคับใช้มาตรการทางอาญาเกี่ยวกับคดีล้มละลาย : ศึกษากรณีลูกหนี้ที่ต้องรับผิดทางอาญา

Abstract

วิทยานิพนธ์นี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาถึงการบังคับใช้มาตรการทางอาญาเกี่ยวกับคดีล้มละลาย โดยศึกษาเฉพาะกรณีความรับผิดทางอาญาของลูกหนี้ต่อการกระทำอันไม่สุจริต ซึ่งเกิดขึ้นทั้งก่อนเข้าสู่กระบวนการล้มละลายและในระหว่างกระบวนการล้มละลาย ศึกษาเปรียบเทียบกับกฎหมายของประเทศอังกฤษ ประเทศสหรัฐอเมริกา และประเทศฝรั่งเศส ผลการวิจัยพบว่า มีลูกหนี้เป็นจำนวนมากที่กระทำไม่สุจริตในทางการค้าและการบริหารกิจการ จนทำให้กิจการต้องประสบกับการมีหนี้สินล้นพ้นตัว หรือเมื่อได้ชำระบัญชีแล้วสินทรัพย์ของกิจการไม่เพียงพอที่จะชำระหนี้สินที่มีอยู่ ลูกหนี้หรือผู้บริหารกิจการดังกล่าวก็ไม่ต้องมีความรับผิดชอบต่อผลเสียหายทางเศรษฐกิจที่เกิดขึ้นจากการกระทำของตน นอกจากนี้ยังมีคดีล้มละลายจำนวนมากที่เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ไม่อาจรวบรวมทรัพย์สินของลูกหนี้ได้อันเกิดจากความไม่สุจริตของลูกหนี้ ซึ่งพระราชบัญญัติล้มละลาย พุทธศักราช 2483 ไม่สามารถบังคับใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพเพื่อสนองตอบต่อระบบธุรกิจการค้าที่เปลี่ยนแปลงไปในปัจจุบัน ดังนั้น จึงควรปรับปรุงมาตรการทางกฎหมายเกี่ยวกับความรับผิดในทางอาญาที่บังคับใช้แก่ลูกหนี้ในคดีล้มละลาย เช่น การกำหนดให้การหลบหนีพร้อมกับทรัพย์สินเป็นความผิดแม้ได้กระทำเพียงอยู่ในขั้นตระเตรียมการ กำหนดความรับผิดทางอาญาต่อผู้บริหารนิติบุคคลซึ่งปล่อยให้กิจการทิ้งร้างหรือล้มละลายโดยมีเจตนาฉ้อฉล กำหนดให้ลูกหนี้มีหน้าที่ส่งมอบข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์อันเกี่ยวกับกิจการและทรัพย์สินของตนต่อเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ และกำหนดให้มีหน่วยงานของเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ทำหน้าที่รับผิดชอบงานด้านการดำเนินคดีอาญาต่อผู้กระทำผิดโดยตรง เป็นต้น