การศึกษาเปรียบเทียบประสิทธิภาพของระบบค้นคืนสารสนเทศที่ใช้เทคนิคการวัดความคล้ายคลึงเชิงมุมและเทคนิคการวัดความคล้ายคลึงเชิงระยะห่างยูคลิเดียนที่กำหนดกรอบค่าความคล้ายคลึงด้วยผลลัพธ์จากการจัดกลุ่มข้อมูล

Abstract

วิทยานิพนธ์นี้เสนอการศึกษาเปรียบเทียบประสิทธิภาพของระบบการค้นคืนเอกสารเทคนิคปริภูมิเวกเตอร์ด้วยวิธีการวัดความคล้ายคลึงเชิงมุม และวิธีการวัดความคล้ายคลึงเชิงระยะห่างยูคลิเดียนด้วยการประยุกต์ใช้ทฤษฎีการจัดกลุ่มข้อมูลแบบ K-mean Clustering กำหนดเงื่อนไข หรือกรอบความคล้ายคลึงในการเลือกเอกสารที่เป็นคำตอบ ถ้าเอกสารใดที่มีระยะห่างกับข้อสอบถามภายใต้กรอบความคล้ายคลึงที่กำหนดจะถูกค้นคืนออกมาแสดงต่อผู้ใช้โดยได้ทดสอบกับชุดเอกสารนิตยสารไทม์ จำนวน 425 เอกสาร และข้อสอบถาม จำนวน 83 ข้อสอบถาม โดยเปรียบเทียบประสิทธิภาพของระบบการค้นคืนเอกสารทั้ง 2 รูปแบบข้างต้น ด้วยค่าความแม่นยำ, ค่าความระลึก และค่าเฉลี่ยฮาร์โมนิค จากผลการทดลองสรุปได้ว่า ระบบการการค้นคืนเอกสารที่ใช้เทคนิคปริภูมิเวกเตอร์ด้วยวิธีการวัดความคล้ายคลึงเชิงมุม มีค่าประสิทธิภาพทั้ง 3 ค่ามากกว่าระบบการค้นคืนเอกสารด้วยวิธีวัดความคล้ายคลึงเชิงระยะห่างยูคลิเดียน ผู้วิจัยตั้งข้อสังเกตว่าวิธีการวัดความคล้ายคลึงเชิงระยะห่างยูคลิเดียนอาจจะไม่เหมาะสมสำหรับนำมาใช้ในกระบวนการค้นคืนเอกสารที่ใช้เทคนิคปริภูมิเวกเตอร์ เมื่อทดสอบด้วยชุดเอกสารนิตยสารไทม์ เนื่องจากเป็นชุดเอกสารที่มีความหลายหลายของคำสูง ผู้วิจัยจึงได้ศึกษาว่าการประยุกต์ใช้เทคนิคการจัดกลุ่มข้อมูลแบบ K-mean Clustering บนระยะห่างเชิงมุมมากำหนดเงื่อนไขในการเลือกเอกสารที่เป็นคำตอบ จะสามารถเพิ่มประสิทธิภาพของระบบการค้นคืนเอกสารที่ใช้เทคนิคปริภูมิเวกเตอร์ด้วยวิธีการวัดความคล้ายคลึงเชิงมุมได้หรือไม่ ผลการทดลองแสดงให้เห็นว่าเมื่อเปรียบเทียบกับระบบการค้นคืนเอกสารที่ใช้เทคนิคปริภูมิเวกเตอร์ด้วยวิธีการวัดความคล้ายคลึงเชิงมุมประสิทธิภาพของระบบค้นคืนเอกสารที่ใช้เทคนิคปริภูมิเวกเตอร์ด้วยวิธีการจัดความคล้ายคลึงเชิงมุมที่ใช้เทคนิคการจัดกลุ่มข้อมูลสามารถทำให้ค่าประสิทธิภาพความแม่นยำและค่าเฉลี่ยฮาร์โมนิคดีขึ้น แต่ค่าประสิทธิภาพความระลึกต่ำลง