การพัฒนาโปรแกรมดนตรีบำบัดเพื่อลดภาวะซึมเศร้าสำหรับนิสิตนักศึกษาไทย

Abstract

การวิจัยครั้งนี้ เป็นการวิจัยแบบกึ่งทดลอง มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาหลักการและแนวทางการบำบัดภาวะซึมเศร้า สำหรับนิสิตนักศึกษาไทย 2) พัฒนาโปรแกรมดนตรีบำบัดเพื่อลดภาวะซึมเศร้าสำหรับนิสิตนักศึกษาไทย และ 3) ทดลองใช้ โปรแกรมดนตรีบำบัดเพื่อลดภาวะซึมเศร้าสำหรับนิสิตนักศึกษาไทย ประชากรที่ใช้ในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ได้แก่ ทฤษฎี แนวคิด หลักการ เอกสาร งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง และผู้ทรงคุณวุฒิ และอาสาสมัครกลุ่มตัวอย่าง โดยที่ กลุ่มตัวอย่างที่เป็นบุคคลประกอบด้วย ผู้ทรงคุณวุฒิทางด้านจิตเวช นักวิชาการและ/หรือผู้มีประสบการณ์ในการบริหารจัดการและ/หรือบำบัดภาวะซึมเศร้า จำนวน 5 คน และอาสาสมัครกลุ่มตัวอย่าง นิสิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ที่สมัครใจเข้าร่วมโปรแกรมฯ จำนวน 12 คน ซึ่งผ่านการคัดเลือกด้วย วิธีการคัดกรองและการสุ่มเข้ากลุ่มระดับภาวะซึมเศร้าในระดับต่างๆ โดยใช้เกณฑ์เฉพาะ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย 1.เครื่องมือหลักที่ใช้ศึกษาตามรายวัตถุประสงค์วิจัย 2.เครื่องมือที่ใช้ศึกษาทดลองภายในโปรแกรมดนตรีบำบัดฯ การเก็บรวบรวม ข้อมูล ประกอบด้วย การบันทึกข้อมูลลงในแบบสำรวจ แบบสัมภาษณ์ แบบวิเคราะห์สาระ แบบวิเคราะห์ทรรศนะผู้ทรงคุณวุฒิ การวิเคราะห์ข้อมูล แบ่งออกเป็น 3 ตอน คือ 1 การวิเคราะห์หลักการและแนวทางการบำบัดภาวะซึมเศร้าสำหรับนิสิตนักศึกษา ไทย โดยใช้วิธีวิเคราะห์สาระเป็นหลัก 2 การวิเคราะห์และสังเคราะห์การพัฒนาโปรแกรมดนตรีบำบัดเพื่อลดภาวะซึมเศร้าสำหรับ นิสิตนักศึกษาไทยนั้น ใช้การวิเคราะห์สาระร่วมกับการวิเคราะห์ผลทรรศนะจากผู้เชี่ยวชาญประกอบกัน 3 การวิเคราะห์ผลการ ทดลองใช้โปรแกรมดนตรีบำบัดเพื่อลดภาวะซึมเศร้าสำหรับนิสิตนักศึกษาไทยนั้น ใช้การวิเคราะห์ข้อมูลทั่วไปของกลุ่มตัวอย่างด้วย ความถี่ และร้อยละ ([x-bar]) และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เพื่อเปรียบเทียบความแตกต่างค่าเฉลี่ย และการกระจายคะแนน ความรุนแรงของภาวะซึมเศร้าก่อนและหลังการทดลอง ร่วมกับการวิเคราะห์ด้วยวิธีวิจัยเชิงคุณภาพเพื่อวิเคราะห์เปรียบเทียบระดับ ภาวะซึมเศร้ารายบุคคล ผลการวิจัยพบว่า 1.หลักการและแนวคิดในการบำบัดนิสิตนักศึกษาไทยที่มีปัญหาภาวะซึมเศร้ามี 4 ลักษณะ คือ การใช้สารหรือวัตถุออก ฤทธิ์ การช็อคด้วยไฟฟ้า (electroconvulsive therapy ECT) การใช้ศาสตร์ทางด้านจิตเวชและจิตวิทยาในการบำบัดรักษา การใช้ การบำบัดทางเลือก ในส่วนที่เหมาะสมกับนิสิตนักศึกษาไทยนั้น ควรบำบัดด้วยวิธีบูรณาการ โดยอยู่ภายใต้ดุลยพินิจและการดูแล ของผู้เชี่ยวชาญ 2. โปรแกรมดนตรีบำบัดเพื่อลดภาวะซึมเศร้าสำหรับนิสิตนักศึกษาไทย “ฟ้าใสโปรแกรม”ประกอบไปด้วย 2.1 คู่มือผู้ใช้ โปรแกรมฯ 2.2 วิธีการดำเนินกิจกรรมโปรแกรมฯ 2.3 เครื่องมือที่ใช้ในการดำเนินกิจกรรมของโปรแกรมฯ โดยที่ ใช้ระยะเวลา 10 ครั้งในการดำเนินการ มีการควบคุมบริบท อันได้แก่ อาหาร เครื่องดื่ม แสง สี เสียง กลิ่นและอุณหูมิ ตลอนจนบทเพลงที่ใช้ในการ บำบัดนั้น ประกอบด้วย บทเพลงที่สังเคราะห์ขึ้นจากแนวคิดของโรเจอร์ (Rogers, 1989) 10 บทเพลง 5 วัตถุประสงค์ คือ ชีวิตนี้มี คุณค่า จงก้าวกล้าบนขวากหนาม เพื่อนที่ดีมีทุกยาม สิ่งงดงามจงเรียนรู้ เพื่อก้าวสู่ความฝันวันศรัทธา แต่ละเพลงมี 3 ช่วง คือ ช่วง จังหวะช้า ปานกลางและกระชับ (สงบ รบรุก รุกเร้า) ส่วนเนื้อหาของแต่ละกิจกรรมในโปรแกรมฯแบ่งเป็น 3 ขั้น คือ ขั้นปรับสมดุล อบอุ่นหัวใจและเสริมสายใยรักตามลำดับ ตลอดจน มีการประเมินผลพัฒนาการของระดับภาวะซึมเศร้าก่อนและหลังเข้าร่วม โปรแกรมฯด้วย 3. ระดับคะแนนภาวะซึมเศร้าของกลุ่มตัวอย่าง (อาสาสมัคร) ภายหลังเข้าร่วมโปรแกรมดนตรีบำบัดเพื่อลดภาวะ ซึมเศร้าสำหรับนิสิตนักศึกษาไทย มีระดับคะแนนภาวะซึมเศร้า