การแสดงบัญชีทรัพย์สินและหนี้สินของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง

Abstract

การกำหนดให้ผู้ดำรงแหน่งทางการเมืองต้องแสดงบัญชีรายการทรัพย์สินและหนี้สินและเอกสารประกอบ เป็นมาตรการตรวจสอบการทุจริตของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองอย่างหนึ่งที่รัฐธรรมนูญกำหนดให้ผู้ตำแหน่งทางการเมืองปฏิบัติ ทั้งตอนเข้ารับตำแหน่งและเมื่อพ้นจากตำแหน่ง เพื่อตรวจสอบว่าในระหว่างที่บุคคลดังกล่าวดำรงตำแหน่งมีทรัพย์สินเพิ่มขึ้นหรือลดลงอย่างไร ดังนั้นวิทยานิพนธ์นี้จึงมุ่งศึกษา วิเคราะห์ และเปรียบเทียบมาตรการดังกล่าวในประเทศไทยกับต่างประเทศ ซึ่งจะช่วยให้เห็นแนวคิดและหลักเกณฑ์ที่เป็นระบบและชัดเจนยิ่งขึ้น จากการศึกษาพบว่า มาตรการดังกล่าวสามารถป้องกันการทุจริตของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองได้ระดับที่น่าพอใจระดับหนึ่ง แต่อย่างไรก็ตาม มาตรการนี้ยังมีปัญหาและอุปสรรคในส่วนที่เกี่ยวกับตำแหน่งทางการเมืองที่ต้องยื่นบัญชีรายการทรัพย์สินและหนี้สิน วิธีการแสดงบัญชีรายการทรัพย์สินและหนี้สิน การดำเนินงานของคณะกรรมการ ป.ป.ช. และการดำเนินคดีของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง ดังนั้น ผู้เขียนจึงได้เสนอแนะแนวทางการแก้ปัญหาดังกล่าวไว้หลายประการ อาทิ การแก้ไขปรับปรุงกฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต และกฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยวิธีพิจารณาคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองให้มีความชัดเจนยิ่งขึ้น เพื่อใช้บังคับได้อย่างมีประสิทธิภาพและสอดคล้องกับเจตนารมณ์ของรัฐธรรมนูญ