Abstract:
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อประเมินการมีส่วนช่วยพัฒนาทางการเมืองของหนังสือพิมพ์ผ่านการนำเสนอเนื้อหาเกี่ยวกับกระบวนการร่างรัฐธรรมนูญแห่งพระราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 ทั้งนี้ได้วิเคราะห์เนื้อหาจากหนังสือพิมพ์รายวันภาษาไทย 4 ชื่อฉบับ ได้แก่ หนังสือพิมพ์-ไทยโพสต์ หนังสือพิมพ์ไทยรัฐ หนังสือพิมพ์ข่าวสด และหนังสือพิมพ์มติชน ในช่วงระยะตั้งแต่วันที่ 26 ธันวาคม 2539-วันที่ 27 กันยายน 2540 โดยศึกษาความถี่ของรูปแบบประเด็น ลักษณะการนำเสนอเนื้อหา การอ้างอิงแหล่งข่าว และบทบาทหน้าที่ของหนังสือพิมพ์ที่สะท้อนจากการนำเสนอเนื้อหา ผลการวิจัยสรุปได้ว่า 1. หนังสือพิมพ์นำเสนอประเด็นหลักคือการวิเคราะห์วิจารณ์ต่อเนื้อหาร่างรัฐธรรมนูญ/สสร./ต่อจุดยืนและท่าทีของกลุ่มต่างๆ ต่อร่างรัฐธรรมนูญ ตลอดจนการนำเสนอเนื้อหาตามพัฒนาการของเหตุการณ์และความเคลื่อนไหวต่างๆ มากที่สุด 2. หนังสือพิมพ์เชิงคุณภาพเช่น หนังสือพิมพ์มติชนและหนังสือพิมพ์ไทยโพสต์ให้ความสำคัญกับการเสนอเนื้อหาในลักษณะอธิบายความโดยให้สาระความรู้และย้ำเน้นถึงความสำคัญของการร่างรัฐธรรมนูญและการปฏิรูปการเมือง มากกว่าหนังสือพิมพ์เชิงปริมาณ เช่น หนังสือพิมพ์ไทยรรัฐ และหนังสือพิมพ์ข่าวสด 3. หนังสือพิมพ์แสดงบทบาทเป็นเวทีแสดงความคิดเห็นมากที่สุด รองลงมา คือการเป็นผู้แจ้งข่าวสาร การเป็นผู้ให้ความรู้ ความเข้าใจแก่ประชาชน การเป็นผู้ให้แนวคิด ปลุกจิตสำนึกและรณรงค์ให้ประชาชนมีส่วนร่วมทางการเมืองตามลำดับ 4. หนังสือพิมพ์อ้างอิงแหล่งข่าวโดยเน้นกลุ่มนักการเมือง คือ นักการเมืองฝ่ายค้านมากที่สุด รองลงมาคือสสร. องค์กรหรือหน่วยงานเอกชน และนักการเมืองทางฝ่ายรัฐบาล ตามลำดับ
