การวิเคราะห์ผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงองค์ประกอบของการใช้จ่ายภาครัฐที่มีต่อเศรษฐกิจไทย

Abstract

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อจะวิเคราะห์ผลกระทบที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงในองค์ประกอบของรายจ่ายภาครัฐ ซึ่งการวิเคราะห์จะทำการศึกษาโดยผ่านแบบจำลองดุลยภาพทั่วไป CAMGEM (Chulalongkorn and Monash General Equilibrium Model) และโดยการปรับแบบจำลองให้สามารถวิเคราะห์ถึงรายละเอียดในประเภทรายจ่ายของรัฐได้ และในส่วนของข้อมูลนั้นได้มีการปรับปรุงโดยการนำเอารายการกลาง ซึ่งเป็นรายการของสินค้าและบริการที่สำนักงบประมาณใช้ในการแสดงถึงรายจ่ายของรัฐ มาเปรียบเทียบกับนิยามของภาคการผลิตในตารางปัจจัยการผลิตและผลผลิตเพื่อให้สามารถปรับข้อมูลรายจ่ายของรัฐประเภทต่าง ๆ เข้าสู่ตารางปัจจัยการผลิตและผลผลิตของปี พ.ศ.2543 ซึ่งเป็นฐานข้อมูลของแบบจำลอง CAMGEM ได้ ส่วนประเภทรายจ่ายของรัฐที่นำมาศึกษานั้นจะเป็นรายจ่ายที่แบ่งตามลักษณะเศรษฐกิจและลักษณะงานเป็นหลัก หลังจากนั้นจะทำการวิเคราะห์ถึงผลกระทบในการเปลี่ยนแปลงรายจ่ายของรัฐประเภทต่าง ๆ โดยใช้แนวนโยบายของรัฐเป็นหลัก ได้แก่แนวนโยบายหลักประกันสุขภาพทั่วหน้า นโยบายพักหนี้เกษตรกรรายย่อย นโยบายกองทุนหมู่บ้าน และนโยบายปฏิรูปการจ่ายเงินเดือนและค่าจ้างของข้าราชการ และนอกจากนี้จะเป็นการวิเคราะห์ถึงผลกระทบในการเปลี่ยนแปลงรายจ่ายประจำและรายจ่ายลงทุนว่าจะส่งผลกระทบต่อระบบเศรษฐกิจอย่างไร ผลการศึกษาปรากฏว่าการเปลี่ยนแปลงในรายจ่ายของรัฐประเภทต่าง ๆ ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในอุปสงค์ขั้นสุดท้ายของรัฐที่มีต่อสินค้าในแต่ละภาคการผลิต เนื่องมาจากสัดส่วนที่แตกต่างกันของรายจ่ายแต่ละประเภทที่กระจายไปสู่ภาคการผลิตต่าง ๆ ผลการเปลี่ยนแปลงในอุปสงค์จะส่งต่อไปยังอุปทานของระบบเศรษฐกิจ และความเชื่อโยงของภาคการผลิตต่าง ๆ จะเข้ามามีส่วนในการกำหนดความรุนแรงของระดับการผลิตทีเปลี่ยนไป และจะกระทบต่อระบบเศรษฐกิจโดยรวม จากกรณีศึกษานั้นสามารถสรุปได้ว่าการเปลี่ยนแปลงในรายจ่ายประจำนั้นจะส่งผลกระทบต่อตัวแปรมหภาคมากกว่าการเปลี่ยนแปลงในรายจ่ายลงทุน และการดำเนินนโยบายต่าง ๆ นั้นก็ส่งผลดีต่อระบบเศรษฐกิจหากเป็นการเพิ่มรายจ่ายเพียงอย่างเดียวและหากมีการโยกย้ายรายจ่ายจากประเภทหนึ่งไปยังอีกประเภทหนึ่ง ผลกระทบต่อระบบเศรษฐกิจจะมากในกรณีที่สัดส่วนของรายจ่ายทั้งสองประเภทที่มีต่อภาคการผลิตต่าง ๆ มีค่าแตกต่างกันมาก และในทางตรงข้าม หากทั้งสองภาคการผลิตมีสัดส่วนรายจ่ายที่ใกล้เคียงกันก็จะทำให้ผลกระทบที่มีต่อระบบเศรษฐกิจมีไม่มากนัก