Abstract:
การวิจัยครั้งนี้มีจุดมุ่งหมาย เพื่อศึกษาถึงปัญหาระหว่างประเทศที่เกิดจากการใช้ฉลากผลิตภัณฑ์เพื่อสิ่งแวดล้อม,มาตรฐานระหว่างประเทศชุดอนุกรม ISO 14020 และแนวทางที่เหมาะสมในการส่งเสริมผู้ประกอบการของไทยให้ใช้ฉลากผลิตภัณฑ์เพื่อสิ่งแวดล้อมที่สอดคล้องกับมาตรฐานระหว่างประเทศ การศึกษาวิจัยพบว่าการใช้ฉลากผลิตภัณฑ์เพื่อสิ่งแวดล้อมกำกับอยู่บนผลิตภัณฑ์จะเป็นเครื่องมือทางการตลาดที่จะช่วยอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม และผู้ประกอบการจะได้รับประโยชน์ทางด้านการค้าจากการใช้ฉลากในตลาดที่นิยมบริโภคสินค้าสีเขียว แต่เนื่องจากประเทศต่างๆ มีการใช้ฉลากเป็นของตนเอง ทำให้การใช้ฉลากเกิดปัญหาทางด้านการค้าระหว่างประเทศ การนำมาตรฐานระหว่างประเทศมาใช้เป็นแนวทางจะช่วยลดอุปสรรคทางการค้าได้ สำหรับผู้ประกอบการของไทยได้มีการริเริ่มใช้ฉลากผลิตภัณฑ์เพื่อสิ่งแวดล้อม แต่การใช้ฉลากผลิตภัณฑ์เพื่อสิ่งแวดล้อมภายใต้มาตรฐานระหว่างประเทศไม่ใช้มาตรการบังคับ ดังนั้นจึงต้องมีการส่งเสริมโดยใช้มาตรการทางกฎหมายเพื่อจูงใจให้ผู้ประกอบการใช้ฉลากกันมากขึ้น จากการศึกษาพบว่ากฎหมายไทยในปัจจุบันที่จะส่งเสริมผู้ประกอบการให้ใช้ฉลากผลิตภัณฑ์เพื่อสิ่งแวดล้อมโดยตรงยังไม่ปรากฏ แต่ทั้งนี้มีแนวทางที่สามารถพัฒนากฎหมายโดยแบ่งได้เป็นมาตรการบังคับและมาตรการส่งเสริมเพื่อให้ผู้ประกอบการหันมาใช้ฉลากกันมากขึ้น การวิจัยฉบับนี้จึงเสนอให้มีการนำมาตรการส่งเสริมที่ปรากฏในกฎหมายซึ่งได้แก่ ระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการพัสดุ พ.ศ. 2541 เพื่อส่งเสริมหน่วยราชการให้จัดซื้อพัสดุโดยคำนึงถึงฉลากผลิตภัณฑ์เพื่อสิ่งแวดล้อม, พระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ. 2535 โดยอาศัยมาตรการส่งเสริมที่ปรากฏในกฎหมายและกองทุนสิ่งแวดล้อมเพื่อให้ผู้ประกอบการมีการใช้ฉลากกันมากขึ้น, พระราชบัญญัติว่าด้วยการส่งเสริมการอนุรักษ์พลังงาน พ.ศ. 2535 โดยอาศัยการยกเว้นค่าธรรมเนียมพิเศษการใช้ไฟฟ้า, พระราชบัญญัติส่งเสริมการลงทุน พ.ศ. 2520 โดยอาศัยดุลพินิจของคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุนส่งเสริมกิจการที่มีการใช้ฉลากผลิตภัณฑ์เพื่อสิ่งแวดล้อม, พระราชบัญญัติโรงงาน พ.ศ. 2535 โดยอาศัยมาตรการ Disinoentive ที่ปรากฏในกฎหมาย, พระราชบัญญัติมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม พ.ศ. 2511 โดยอาศัยอำนาจรัฐมนตรีให้มีการกำหนดมาตรฐานในเรื่อง ฉลากผลิตภัณฑ์เพื่อสิ่งแวดล้อม, พระราชบัญญัติคุ้มครองผู้บริโภค พ.ศ. 2522 นำมาใช้เพื่อคุ้มครองมิให้มีใช้ฉลากโดยหลอกลวงผู้บริโภค และพระราชบัญญัติการค้า พ.ศ. 2535 นำมาใช้เพื่อคุ้มครองสิทธิเจ้าของฉลากที่จดทะเบียน ซึ่งกฎหมายดังกล่าวจะเป็นมาตรการจูงใจและเป็นแนวทางให้ผู้ประกอบการหันมาใช้ฉลากผลิตภัณฑ์เพื่อสิ่งแวดล้อมที่สอดคล้องกับมาตรฐานระหว่างประเทศโดยความสมัครใจ
