กฎหมายต้นแบบของ UNCITRAL เกี่ยวกับการล้มละลายข้ามชาติ : ศึกษากรณีการยอมรับถึงผลของคำพิพากษาหรือคำสั่งของศาลต่างประเทศ

Abstract

ศึกษากฎหมายต้นแบบของ UNCITRAL เกี่ยวกับการล้มละลายข้ามชาติ (UNCITRAL Model Law on Cross-Border Insolvency) เกี่ยวกับการรับรองกระบวนพิจารณาคดีล้มละลายต่างประเทศเป็นหลัก โดยศึกษาถึงเขตอำนาจรัฐ และเขตอำนาจศาลเหนือคดีล้มละลายข้ามชาติ ลักษณะที่มาของกฎหมายเกี่ยวกับการล้มละลายข้ามชาติ และทฤษฎีว่าด้วยผลของกระบวนการล้มละลาย รวมทั้งวิเคราะห์การรับหลักการของประเทศไทยต่อกฎหมายต้นแบบฉบับนี้ด้วย ผลจากการศึกษาและวิเคราะห์พบว่า กฎหมายต้นแบบมีบทบัญญัติ และแนวทางที่ชัดเจนเกี่ยวกับ การรับรองกระบวนพิจารณาคดีล้มละลายต่างประเทศ ซึ่งสามารถรองรับและเยียวยาปัญหาที่เกิดขึ้น จากคดีล้มละลายข้ามชาติได้อย่างมีประสิทธิภาพ ในขณะที่บทบัญญัติเกี่ยวกับการล้มละลายต่างประเทศในมาตรา 177 และมาตรา 178 แห่งพระราชบัญญัติล้มละลาย พุทธศักราช 2483 ของประเทศไทยมีความไม่เหมาะสม ไม่เอื้ออำนวยและไม่สามารถรองรับต่อการจัดการ และแก้ไขปัญหาของคดีล้มละลายข้ามชาติให้สำเร็จลุล่วงไปได้ ทำให้บุคคลที่เกี่ยวข้องกับคดีรวมทั้งบุคคลผู้มีส่วนได้เสีย ไม่ได้รับประโยชน์สูงสุดจากการดำเนินกระบวนพิจารณา รวมถึงการไม่ได้รับความคุ้มครองอย่างเพียงพอและเป็นธรรมด้วย โดยเฉพาะกับเจ้าหนี้ในประเทศไทยเอง ซึ่งอาจสูญเสียผลประโยชน์ที่ควรได้รับไป นอกจากนี้ยังเป็นอุปสรรคต่อการค้า และการลงทุนในทางระหว่างประเทศอีกด้วย เนื่องจากนักลงทุนขาดความเชื่อมั่น ต่อการได้รับความคุ้มครองที่เพียงพอ อันเนื่องมาจากการขาดกฎหมายรองรับในการแก้ไขปัญหา และสามารถปกป้องผลประโยชน์ต่อกิจการและทรัพย์สิน ที่มีอยู่ในประเทศไทยได้อย่างมีประสิทธิภาพและเกิดความเป็นธรรม นอกจากนี้ยังไม่เอื้ออำนวยต่อพันธกรณี ในการเปิดเสรีทางการค้า จากการที่ประเทศไทยเป็นหนึ่งในประเทศสมาชิกขององค์การการค้าโลก (WTO) อีกด้วย ผู้วิจัยจึงได้เสนอแนะว่า ประเทศไทยควรจะมีกฎหมายที่เกี่ยวกับการล้มละลายข้ามชาติขึ้น เพื่อจะได้สามารถรองรับกับคดีล้มละลายข้ามชาติได้ โดยเฉพาะการรับรองและการยอมรับกระบวนพิจารณาคดีล้มละลายต่างประเทศ ซึ่งผู้วิจัยได้เสนอให้พิจารณาจากหลักการแห่งกฎหมายต้นแบบเป็นหลัก เพราะมีหลักการที่เด่น ไม่เคร่งครัดเกินไปนัก และมีความเป็นสากล โดยควรบัญญัติเป็นกฎหมายขึ้นใหม่อีกฉบับหนึ่ง ต่างหากจากกฎหมายเกี่ยวกับการล้มละลายของประเทศไทยที่มีอยู่แล้ว เพื่อให้มีความชัดเจนเนื่องจากกฎหมายรับหลักการ จะมีวัตถุประสงค์ในการบังคับใช้กับคดีล้มละลาย ที่มีองค์ประกอบพัวพันกับต่างประเทศเป็นหลัก นอกจากนี้ ผู้วิจัยยังได้เสนอให้ศาลล้มละลาย รวมทั้งหน่วยงาน และพนักงานเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง เป็นผู้ที่มีอำนาจหน้าที่ตามกฎหมายรับหลักการโดยตรง เพราะเป็นศาลชำนัญพิเศษและมีประสบการณ์ที่เกี่ยวข้อง ซึ่งการรับหลักการ และกฎหมายรับหลักการนี้จะเป็นปัจจัยเอื้ออันเป็นการสร้างความเชื่อมั่นต่อนักลงทุนต่างชาติ เป็นการส่งเสริมการลงทุนจากต่างชาติให้มีมากขึ้น อีกทั้งยังเป็นการปกป้องผลประโยชน์ของเจ้าหนี้ ลูกหนี้ และบุคคลผู้มี ผลประโยชน์ได้เสียในประเทศต่อคดีล้มละลายข้ามชาตินั้นให้ได้รับการจัดสรรชำระหนี้ที่เป็นธรรมยิ่งขึ้นอีกด้วย