บทบาทของพระแม่เมืองกับความสุขของคนในครอบครัวและคนในบ้านเมือง

ชลดา เรืองรักษ์ลิขิต

dc.contributor.author	ชลดา เรืองรักษ์ลิขิต
dc.contributor.other	จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. คณะอักษรศาสตร์
dc.date.accessioned	2009-12-12T08:26:31Z
dc.date.available	2009-12-12T08:26:31Z
dc.date.issued	2547
dc.identifier.citation	วารสารภาษาและวรรณคดีไทย. 21(ธ.ค. 2547),27-65	en
dc.identifier.issn	0857-0086
dc.identifier.uri	http://cuir.car.chula.ac.th/handle/123456789/11834
dc.description.abstract	พระแม่เมืองหรือพระมเหสีในวรรคดีนิทานของไทยประเภทลายลักษณ์มีบทบาทสำคัญต่อการรังสรรค์ความสุขของคนในครอบครัวและของคนในบ้านเมือง สำหรับบทบาทในครอบครัวนั้นพระแม่เมืองมุ่งให้เกิดความสุขภายและสุขใจแก่ทุกคน โดยเฉพาะอย่างยิ่งแก่สวามี พระแม่เมืองช่วยโน้มน้าวใจคนในครอบครัวไม่ให้ทำผิดและช่วยป้องกันภยันตรายต่าง ๆ ให้แก่เขาเหล่านั้น บทบาทดังกล่าวสะท้อนความซื่อสัตย์และความจงรักภักดีที่พระแม่เมืองมีต่อสวามี รวมทั้งความรักและความห่วงใยที่มีต่อคนในครอบครัวนอกจากจะเลี้ยงพระโอรสและพระธิดาให้เติบโตและรู้จักหน้าที่แล้วพระแม่เมืองยังปลูกฝังคุณธรรมให้แก่พระโอรสและพระธิดาด้วย การกระทำดังกล่าวนับว่าช่วยสร้างพลเมืองที่ดีให้แก่สังคมและบ้านเมือง บทบาทที่กล่าวมาข้างต้นเป็นหน้าที่หลักของพระแม่เมืองในฐานะพระมเหสีและพระมารดาซึ่งก็ตรงกับหน้าที่ของภรรยาและของมารดาทั่วไปในสังคม มีข้อสังเกตว่าบทบาทของพระแม่เมืองเพื่อความสุขของคนในครอบครัว โดยเฉพาะอย่างยิ่งเพื่อความสุขของสวามีนั้นเป็นเรื่องสำคัญที่มีการเน้นย้ำและปรากฏในคำสอนของพระแม่เมืองที่ทรงสอนพระธิดาให้ทำตามอย่างเมื่อได้เป็นมเหสี บางครั้งพระแม่เมืองช่วยปฏิบัติราชกิจและให้กำลังใจสวามีหรือพระญาติวงศ์ให้ปฏิบัติภารกิจได้สำเร็จ นอกจากนี้พระแม่เมืองยังสามารถแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าได้ในขณะที่สวามีทรงแก้ไขไม่ได้ ลักษณะเช่นนี้สะท้อนให้เห็นความมีสติในช่วงวิกฤต ความฉลาด และความเป็นผู้นำ แม้ว่าตามปรกติจะเป็นเพียงผู้ตามที่ดีของสวามีเท่านั้น ส่วนด้านความสุขของคนในบ้านเมือง พระแม่เมืองสามารถปกครองประเทศได้ในขณะที่พระสวามีมิได้อยู่ในบ้านเมืองหรือเจ็บป่วย นอกจากนี้ยังสามารถสรรหาคนที่ดีมาเป็นกษัตริย์พระองค์ใหม่แทนที่กษัตริย์พระองค์เดิมที่สวรรคต นอกเหนือจากนี้พระแม่เมืองบางองค์ยังสามารถต่อสู้กับศัตรูของบ้านเมืองได้อีกด้วย แม้ว่าบทบาทข้อหลังนี้จะพบน้อยในวรรณคดีนิทานสมัยโบราณแต่ก็เห็นได้ชัดเจนในวรรณคดีสมัยรัตนโกสินทร์บางเรื่อง ซึ่งเป็นสมัยที่สถานภาพและความรู้ของผู้หญิงมีสูงกว่าในสมัยก่อน หน้าที่พิเศษดังกล่าวสะท้อนบทบาทของของพระแม่เมืองนอกเหนือจากที่มีอยู่ในครอบครัวแล้วยังแสดงถึงความรักที่มีต่อราษฎรและความสามารถด้านการปกครองที่ทัดเทียมชาย การศึกษาครั้งนี้ทำให้เห็นพฤติกรรม ความมีน้ำใจ และความฉลาดของพระแม่เมืองในฐานมเหสี พระมารดา และผู้ปกครองที่มีอิทธิพลต่อความสุขสมบูรณ์ ของคนในครอบครัวและของคนในบ้านเมืองอย่างชัดเจน	en
dc.format.extent	22769479 bytes
dc.format.mimetype	application/pdf
dc.language.iso	th	es
dc.publisher	คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย	en
dc.rights	จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย	en
dc.subject	สตรีในวรรณกรรม	en
dc.title	บทบาทของพระแม่เมืองกับความสุขของคนในครอบครัวและคนในบ้านเมือง	en
dc.type	Article	es
dc.email.author	Cholada.R@Chula.ac.th