การสร้างแผนที่แนวแบ่งเขตภาษา ระหว่างภาษาไทยถิ่นกลางและภาษาไทยถิ่นอื่น ด้วยระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ : รายงานผลการวิจัย

ศิริวิไล ธีระโรจนารัตน์

dc.contributor.advisor	กัลยา ติงศภัทิย์
dc.contributor.author	ศิริวิไล ธีระโรจนารัตน์
dc.contributor.other	จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. คณะอักษรศาสตร์
dc.contributor.other	จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. คณะอักษรศาสตร์
dc.coverage.spatial	ไทย
dc.date.accessioned	2010-02-11T07:43:22Z
dc.date.available	2010-02-11T07:43:22Z
dc.date.issued	2552
dc.identifier.uri	http://cuir.car.chula.ac.th/handle/123456789/11990
dc.description.abstract	งานวิจัยนี้มีจุดมุ่งหมายในการกำหนดแนวแบ่งเขตภาษาระหว่างภาษาไทยถิ่นกลางและภาษาไทยถิ่นอื่นของประเทศไทย โดยใช้คำศัพท์เป็นเกณฑ์ นับเป็นงานวิจัยแรกในประเทศไทยที่นำเสนอองค์ความรู้ใหม่ในเชิงเทคนิควิธีการในการบูรณาการเทคโนโลยีระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์และแนวทางภาษาศาสตร์เพื่อการวิเคราะห์การซ้อนทับของเขตภาษา ข้อมูลคำศัพท์ที่ใช้งานในงานวิจัยได้มาจาก “โครงการพัฒนาฐานข้อมูลคำศัพท์ภาษาไทยถิ่น” ซึ่งได้จัดทำก่อนหน้านี้ ข้อมูลคำศัพท์ดำเนินการเก็บข้อมูลในช่วงปี พ.ศ. 2545-2546 ประกอบด้วยหน่วยอรรถจำนวน 170 หน่วยอรรถ จากข้อมูลในระดับตำบลทั่วประเทศ การวิเคราะห์ข้อมูล ใช้วิธีการจัดกลุ่มคำศัพท์เพื่อหาเส้นแบ่งเขตศัพท์โดยใช้วิธีการทางภาษาศาสตร์ที่ใช้กันอยู่ในปัจจุบัน และวิเคราะห์การซ้อนทับแผนที่เส้นแบ่งเขตคำศัพท์ทั้ง 170 แผ่น ในเชิงพื้นที่โดยนำเอาระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์มาประยุกต์ใช้ ผลลัพธ์ที่ได้จากงานวิจัย ได้แก่ (1) แผนที่เส้นแบ่งเขตคำศัพท์ 170 แผ่น (2) แผนที่ซ้อนทับคำศัพท์ซึ่งเกิดจากการซ้อนทับเส้นแบ่งเขตคำศัพท์จำนวน 170 หน่วยอรรถ และ (3) แผนที่แนวแบ่งเขตภาษาระหว่างภาษาไทยถิ่นกลางและภาษาไทยถิ่นอื่น ผลการวิจัยสรุปได้ว่า (1) แม้ว่าการกระจายของคำศัพท์ในแต่ละหน่วยอรรถมีลักษณะเฉพาะตัว แต่ก็สามารถนำหลักการและเทคนิคทางภูมิศาสตร์มาใช้เพื่อกำหนดแนวแบ่งเขตภาษาได้อย่างมีหลักเกณฑ์ (2) แนวแบ่งเขตภาษาที่สร้างขึ้น ลากตามเส้นแบ่งเขตของอำเภอได้อย่างต่อเนื่อง โดยลากแบ่งระหว่างบริเวณที่มีการใช้ภาษาไทยถิ่นกลางตั้งแต่ 50% ขึ้นไปและบริเวณที่มีการใช้ภาษาไทยถิ่นกลางน้อยกว่า 50% และ (3) เมื่อเปรียบเทียบเขตภาษาไทยถิ่นกลางตามภูมิภาคภาษาถิ่นกับภูมิภาคทางภูมิศาสตร์ พบว่าไม่ได้ครอบคลุมพื้นที่เดียวกันเสียที่เดียว แต่มีพื้นที่ส่วนที่ครอบคลุมใกล้เคียงกันมากพอควร นอกจากนี้ ผลพลอยได้จากการวิจัยพบว่า สามารถเห็นแนวโน้มและทิศทางการเคลื่อนตัวของภาษาในปัจจุบัน รวมถึงการเคลื่อนตัวของภาษาไทยถิ่นกลางเมื่อเปรียบเทียบกับแนวแบ่งเขตภาษาปี พ.ศ. 2531 ในงานวิจัยของชลิดา โรจนวัฒนวุฒิ (2533)	en
dc.description.abstractalternative	To establish lexical boundaries of the two Thai dialects, Central and non-Central Thai. It was a novel study in Thailand which integrated the technical innovation of the Geographic Information System with the linguistics approach for the overlay analysis of dialect regions. Word data used in this research was taken from the prior work of Word Geography of Thailand Project, comprised of 170 semantic units collected from all across the country in 2002-2003 at subdistrict level. Data analysis was done by ways of word classification and grouping through the current techniques in linguistics approach and the spatial overlay of 170 isogloss maps using the Geographic Information System application. Results are in the form of (1) 170 isogloss maps (2) an overlay map created from the bundles of 170 isoglosses and (3) a boundary map of Central and Non-central Thai dialects. Three findings can be summarized as follows (1) although the lexical variation of each semantic unit was unique, principle and techniques in geography can be used for the determination of dialect boundaries. (2) The created dialect boundaries were drawn consistently on the basis of district boundaries, separating the areas of people speaking Central Thai between >=50%. and <50%. (3) The comparison between the created dialect regions and the geographical regions shows the incomplete coincidence of boundaries in most arcas. Furthermore, the by-product of this research shows the current trend and direction of dialect movement as well as its movement compared to the 1988 dialect boundaries of Chalida Rojanawathanavuthi’s rescarch work (1990).	en
dc.description.sponsorship	เงินทุนสนับสนุนการวิจัย คณะอักษรศาสตร์ จุฬาฯ และ ทุนพัฒนาอาจารย์ใหม่ กองทุนรัชดาภิเษกสมโภช จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 2551-2552	en
dc.format.extent	11838148 bytes
dc.format.extent	57059780 bytes
dc.format.mimetype	application/pdf
dc.format.mimetype	application/pdf
dc.language.iso	th	es
dc.publisher	จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย	en
dc.rights	จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย	en
dc.subject	ภาษาไทย -- แผนที่	en
dc.subject	ภาษาไทยถิ่นกลาง	en
dc.subject	ภาษาไทยถิ่นเหนือ	en
dc.subject	ภาษาไทยถิ่นใต้	en
dc.subject	ภาษาไทยถิ่นอีสาน	en
dc.subject	ภาษาไทย -- ภาษาถิ่น	en
dc.subject	ระบบสารสนเทศทางภูมิศาสตร์	en
dc.subject	ระบบการจัดเก็บและค้นข้อสนเทศ -- ภาษาไทย	en
dc.title	การสร้างแผนที่แนวแบ่งเขตภาษา ระหว่างภาษาไทยถิ่นกลางและภาษาไทยถิ่นอื่น ด้วยระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ : รายงานผลการวิจัย	en
dc.title.alternative	Using GIS for creating a borderline map of central and non-central Thai dialects	en
dc.type	Technical Report	es
dc.email.advisor	Kalaya.T@Chula.ac.th
dc.email.author	Sirivilai.T@Chula.ac.th.