Abstract:
บทวิจัยนี้มุ่งศึกษาอุดมคติแห่งความสุขในสมัยสุโขทัยโดยการศึกษาจากจารึกต่างๆ ในสมัยสุโขทัย ผลการวิจัยพบว่า จารึกต่างๆ ในสมัยสุโขทัยสามารถสะท้อนอุดมคติแห่งความสุขของคนในสมัยนั้นได้เป็นอย่างดี พิจารณาได้จากความคาดหวังจากการบำเพ็ญบุญ หลังจากบำเพ็ญบุญอย่างใดอย่างหนึ่งแล้วคนในสมัยนั้นได้ตั้งจิตอธิษฐานขอให้ผลบุญนั้น ๆ ดลบันดาลให้เกิดความสุขทั้งในชาตินี้และชาติหน้าและมีทั้งโลกียสุขและโลกุตรสุข โลกียสุขที่ชาวสุโขทัยปรารถนาได้แก่ รูปโฉมงดงาม ทรัพย์สิน เงินทอง ได้ไปเกิดบนสวรรค์ชั้นต่างๆ ส่วนโลกุตรสุขคือ ความสุขที่ได้จากการบรรลุธรรมขั้นสูงได้ไปนิพพาน และการได้กลับมาเกิดเป็นพระพุทธเจ้า จากคำปรารถนา พบว่าจะมุ่งเน้นไปที่โลกุตรสุขมากกว่าโลกียสุข