ปัจจัยกำหนดการบริจาคของครัวเรือนไทย

Abstract

ในงานศึกษาครั้งนี้ทำการศึกษาถึงปัจจัยกำหนดการบริจาค/ไม่บริจาค ปริมาณการบริจาคของครัวเรือน และปัจเจกบุคคล (ครัวเรือนคนเดียว) รวมทั้งศึกษาแรงจูงใจ ผลกระทบของรายได้ และผลกระทบของมาตรการลดหย่อนภาษีเงินได้บุคคลธรรมดากรณีการบริจาค โดยใช้แบบจำลองโพรบิท (Probit Model) และแบบจำลองโทบิท (Tobit Model) นอกจากนั้นยังประมาณค่าอุปสงค์การบริจาคของอุปสงค์การบริจาคต่อราคาการบริจาคโดยใช้แบบจำลองการใช้จ่ายเชิงเส้น โดยใช้ข้อมูล 2 แหล่ง คือ ข้อมูลจากรายงานการสำรวจภาวะเศรษฐกิจและสังคมของครัวเรือนไทย ปี 2547 และชุดข้อมูลราคาสินค้าขายปลีกเฉลี่ยสำหรับจัดทำดัชนีราคาผู้บริโภคชุดทั่วไปและชุดชนบท ปี 2547 ของกรมการค้า กระทรวงพาณิชย์ ซึ่งข้อมูลจะถูกแบ่งออกเป็น 3 ส่วนใหญ่ๆ ได้แก่ กลุ่มบริจาค กลุ่มสินค้าอาหาร และกลุ่มสินค้าไม่ใช่อาหาร จากผลการศึกษาอุปสงค์การบริจาคของครัวเรือน พบว่า การบริจาคมีความสัมพันธ์ในทิศทางลบกับราคาการบริจาค โดยค่าสัมบูรณ์ของความยืดหยุ่นมีค่ามากกว่าหนึ่ง ซึ่งสะท้อนให้เห็นว่าการบริจาคมีลักษณะเป็นสินค้าฟุ่มเฟือย (Luxury Goods) มากกว่าสินค้ากลุ่มอาหาร และกลุ่มไม่ใช่อาหาร จากผลการศึกษาปัจจัยกำหนดการบริจาค พบว่า แรงจูงใจในการบริจาคส่วนใหญ่เป็นแบบ “การเห็นแก่ตนเองและผู้อื่น (impure altruistic)” เว้นแต่การบริจาคเพื่อองค์กรการศึกษาของครัวเรือนและปัจเจกบุคคล รวมทั้งการบริจาคโดยรวมของปัจเจกบุคคลที่มีแรงจูงใจแบบ “การเห็นแก่ตนเอง (warm-glow)” ส่วนผลกระทบของรายได้ พบว่า รายได้ประจำมีผลกระทบต่อการบริจาคทุกประเภทสูงกว่ารายได้ประเภทอื่นๆ และเมื่อพิจารณาผลกระทบของรายได้หลังหักภาษีซึ่งเป็นตัวแปรที่สะท้อนถึงผลกระทบของมาตรการฯ พบว่า มีผลกระทบต่อการบริจาคเพื่อองค์กรศาสนาสูงกว่าการบริจาคประเภทอื่นๆ