การชดใช้ค่าสินไหมทดแทนในคดีอาญา

Abstract

เมื่อมีอาชญากรรมเกิดขึ้นผู้เสียหายย่อมตกเป็นผู้ได้รับผลร้ายจากการกระทำความผิดอาญา ผู้เสียหายจึงเป็นผู้ที่สมควรที่จะได้รับการชดใช้เยียวยาความเสียหายที่เกิดขึ้น บทบัญญัติของกฎหมายจึงเป็นสิ่งสำคัญที่จะเข้ามารองรับสิทธิของผู้เสียหายในเรื่องนี้ ผลการวิจัยพบว่าในปัจจุบันผู้เสียหายในประเทศไทยยังไม่ได้รับความเป็นธรรมในการเยียวยาความเสียหาย สาเหตุหลักมาจากการที่กฎหมายไทยในส่วนนี้ยังขาดความชัดเจน เพราะไม่อาจยืนยันได้ว่าสิทธิในการยื่นคำร้องให้มีการชดใช้ค่าสินไหมทดแทนนั้น ครอบคลุมถึงความเสียหายแก่อนามัยด้วยหรือไม่ และบทบัญญัติฐานความผิดที่เป็นฐานแห่งสิทธิ์มีความซ้ำซ้อนกัน อยู่นอกจากนี้ บทบัญญัติแห่งกฎหมายยังขาดมาตรการในการบังคับ ที่จะช่วยให้ผู้เสียหายได้รับการชดใช้ค่าสินไหมทดแทนอย่างแท้จริง วิทยานิพนธ์นี้จึงเสนอให้มีการแก้ไขบทบัญญัติของกฎหมาย ในส่วนที่เกี่ยวกับสิทธิของผู้เสียหายในการยื่นคำร้องเข้ามาในคดีอาญา ให้ครอบคลุมถึงความเสียหายที่เกิดแก่อนามัย และให้ยกเลิกความผิดฐานโจรสลัดซึ่งเป็นฐานความผิดที่ไม่จำเป็น เพื่อไม่ให้เกิดปัญหาสับสนในการตีความกฎหมายในภายหน้า รวมทั้งเสนอให้มีการสร้างมาตรการในการบังคับให้ผู้กระทำความผิดชดใช้ค่าสินไหมทดแทนให้แก่ผู้เสียหายในลักษณะต่างๆ เข้ามาเสริมมาตรการในการบังคับคดีตามกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งที่มีใช้อยู่แล้ว ทั้งนี้รวมไปถึงการสร้างหน่วยงานที่มีความเชี่ยวชาญโดยเฉพาะเพื่อทำหน้าที่บังคับให้เป็นไปตามมาตรการเหล่านั้น และเสนอให้มีการตั้งกองทุนค่าสินไหมทดแทนในความรับผิดชอบของรัฐ เพื่อจ่ายค่าสินไหมทดแทนให้แก่ผู้เสียหายที่มีสิทธิได้รับค่าสินไหมทดแทนตามคำพิพากษาไปก่อน เพื่อเป็นประกันการได้รับชดใช้อย่างแท้จริงในกรณีที่คดีบางลักษณะที่สามารถเข้าสู่กระบวนการยุติธรรมเชิงสมานฉันท์ได้ ก็ควรส่งเสริมให้เข้าสู่กระบวนการประนอมข้อพิพาทเพื่อให้ความขัดแย้งยุติลงด้วยความสมานฉันท์ของทุกฝ่าย