Abstract:
ศึกษาถึงเศรษฐกิจชุมชนกับความเปลี่ยนแปลงที่เกิดจากนโยบายประชานิยม ว่ากองทุนหมู่บ้านภายใต้แนวคิดและนโยบายประชานิยมของรัฐบาล พ.ต.ท. ทักษิณ ชินวัตร ก่อให้เกิดความเปลี่ยนแปลงกับเศรษฐกิจชุมชนหมู่บ้านหรือไม่อย่างไร โดยศึกษาจากหมู่บ้านในจังหวัดภาคเหนือ 2 แห่ง ประกอบด้วย หมู่บ้านเหล่า-แสนตอง ตำบลสะเมิงใต้ เป็นหมู่บ้านในเขตเทศบาล และหมู่บ้านแม่ปะ ตำบลสะเมิงเหนือ เป็นหมู่บ้านชนบทห่างไกล ทั้ง 2 หมู่บ้านอยู่ในพื้นที่อำเภอสะเมิง จังหวัดเชียงใหม่ ผลการศึกษาพบว่านโยบายกองทุนหมู่บ้าน 1 ล้านบาท ไม่ได้ก่อให้เกิดความเปลี่ยนแปลงโดยรวมต่อวิถีเศรษฐกิจชุมชน เนื่องจากชาวบ้านกู้เงินไปเพื่อการแก้ไขปัญหาสภาพคล่องทางการเงินในครัวเรือนเป็นการชั่วคราว มากกว่าที่จะนำเงินกู้ที่ได้รับไปลงทุนด้านการผลิต แม้ว่าผู้กู้จะได้ระบุวัตถุประสงค์ในการกู้ยืมเพื่อการลงทุนทำการเกษตรหรือการค้า ฯลฯ นอกจากนี้ ปริมาณเงินกู้ที่ได้รับก็ยังไม่เพียงพอต่อการลงทุนทางการผลิต สภาพการณ์เช่นนี้ ทำให้ประโยชน์ของเงินกองทุนหมู่บ้านมีไม่มากนัก ดังนั้น จึงสรุปได้ว่า กองทุนหมู่บ้านไม่ก่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดดังที่ตั้งเป้าประสงค์ไว้ และไม่ได้เป็นปัจจัยที่จะก่อให้เกิดความเปลี่ยนแปลงเศรษฐกิจชุมชน เพราะเงินกู้จากกองทุนหมู่บ้านถูกนำไปใช้อย่างไร้ทิศทาง อย่างไรก็ตาม กองทุนหมู่บ้านจะเกิดประโยชน์สูงสุดได้นั้น สมาชิกในหมู่บ้านจะต้องมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการกองทุน โดยมีการวางแผนพัฒนาหมู่บ้านอย่างเป็นระบบ อันจะนำไปสู่ความเปลี่ยนแปลงเศรษฐกิจชุมชนอย่างมีศักยภาพต่อไป
