บทบาทของศาลยุติธรรมในกระบวนพิจารณาอนุญาโตตุลาการ

Abstract

แม้ว่ากฎหมายต้นแบบว่าด้วยการอนุญาโตตุลาการทางพาณิชย์ระหว่างประเทศ ของคณะกรรมาธิการว่าด้วยกฎหมายการค้าระหว่างประเทศแห่งสหประชาชาติ และกฎหมายว่าด้วยการอนุญาโตตุลาการในหลายๆ ประเทศจะได้กำหนดให้คู่กรณีในการอนุญาโตตุลาการมีอิสระ ในการตกลงเกี่ยวกับการดำเนินกระบวนพิจารณาอนุญาโตตุลาการ อย่างไรก็ดี แนวความคิดเกี่ยวกับการระงับข้อพิพาทโดยเอกชนที่ไม่ต้องอาศัยความช่วยเหลือจากศาลนั้น ยังไม่อาจเกิดขึ้นได้ ทั้งนี้ เนื่องจากอนุญาโตตุลาการมีสถานะเป็นเอกชน ซึ่งไม่มีอำนาจในการบังคับคู่กรณี บุคคลอื่น หรือคำชี้ขาด ดังนี้ ศาลซึ่งเป็นสถาบันของรัฐและเป็นผู้ใช้อำนาจรัฐจะต้องเข้ามามีบทบาทในการสนับสนุน การดำเนินกระบวนพิจารณาอนุญาโตตุลาการ ซึ่งได้แก่ การออกคำสั่งคุ้มครองชั่วคราวเพื่อคุ้มครองประโยชน์ของคู่กรณี การชี้ขาดอำนาจของอนุญาโตตุลาการ การให้ความช่วยเหลือในการสืบพยานหลักฐาน การชี้ขาดเบื้องต้นในข้อกฎหมาย การแต่งตั้งและถอดถอนอนุญาโตตุลาการ และการบังคับตามคำชี้ขาดของอนุญาโตตุลาการ นอกจากนี้ศาลยังอาจเข้ามามีบทบาทในการอนุญาโตตุลาการโดยการตรวจสอบการดำเนินกระบวนพิจารณาอนุญาโตตุลาการ และตรวจสอบคำชี้ขาดของอนุญาโตตุลาการ ซึ่งอาจนำไปสู่การเพิกถอนคำชี้ขาดของอนุญาโตตุลาการได้ อำนาจของศาลจึงเป็นปัจจัยสำคัญในการสนับสนุนกระบวนพิจารณาอนุญาโตตุลาการ อย่างไรก็ดี บทบาทของศาลยุติธรรมในการสนับสนุนการดำเนินกระบวนพิจารณาอนุญาโตตุลาการ ก็ควรจำกัดเฉพาะในกรณีที่จำเป็นซึ่งอนุญาโตตุลาการ ไม่สามารถใช้อำนาจของตนเพื่อบังคับหรือดำเนินกระบวนพิจารณาต่อไปได้เอง กล่าวคือ ศาลยุติธรรมไม่ควรแทรกแซงหรือขัดขวางการดำเนินกระบวนพิจารณาอนุญาโตตุลาการโดยไม่มีเหตุจำเป็น เพื่อที่จะบังคับตามเจตนารมณ์ของคู่กรณีซึ่งประสงค์จะระงับข้อพิพาทของตนโดยการอนุญาโตตุลาการ