ปัญหากฎหมายเกี่ยวกับตั๋วเงินที่ให้ใช้เงินแก่ผู้ถือ

Abstract

ตั๋วเงินเป็นหนี้ที่มีตราสารและตราสารดังกล่าวถือได้ว่าเป็นตราสารเปลี่ยนมือ จึงอยู่ในบังคับของคุณลักษณะของหนี้ตามตราสารเปลี่ยนมือ 3 ประการ กล่าวคือ ตราสารนั้นก่อตั้งสิทธิและหน้าที่ให้แก่เจ้าหนี้และลูกหนี้ตามตราสาร หนี้ตามตราสารโอนกันได้ตามวิธีการที่กฎหมายกำหนด และผู้รับโอนที่สุจริตย่อมได้รับความคุ้มครองแม้ผู้ที่โอนตั๋วเงินให้ตนนั้นจะมีสิทธิอันไม่สมบูรณ์ หรือมีข้อบกพร่อง ตั๋วเงินสามารถออกได้เป็น 2 ชนิดคือ ชนิดระบุชื่อผู้รับเงิน และชนิดให้ใช้เงินแก่ผู้ถือ เหตุที่กฎหมายกำหนดให้มีการออกตั๋วเงินชนิดที่ให้ใช้เงินแก่ผู้ถือได้ เนื่องจากกฎหมายมีความประสงค์จะให้ตั๋วเงินดังกล่าวมีสภาพคล่อง สามารถโอนเปลี่ยนมือกันได้โดยง่ายเพียงส่งมอบตั๋วเงินโดยไม่ต้องสลักหลัง จากการศึกษาตั๋วเงินที่ให้ใช้เงินแก่ผู้ถือนี้ มีประเด็นปัญหาที่สำคัญอยู่ 3 ประการด้วยกันคือ ประการแรก กรณีเกี่ยวกับการเขียนข้อความห้ามเปลี่ยนมือลงในเช็คที่ให้ใช้เงินสดแก่ผู้ถือ การที่ผู้สั่งจ่ายสั่งจ่ายเช็คเงินสดโดยไม่ขีดฆ่าคำว่า “หรือผู้ถือ” นี้แสดงว่า ผู้สั่งจ่ายมีความประสงค์จะให้ธนาคารใช้เงินให้แก่ผู้ใดก็ได้ อีกทั้งหากพิจารณามาตรา 917 วรรคสอง ซึ่งใช้เฉพาะกับตั๋วเงินชนิดระบุชื่อ ย่อมแสดงให้เห็นว่าผู้สั่งจ่ายไม่อาจระบุข้อความห้ามเปลี่ยนมือลงไว้ได้ และหากมีการระบุข้อความดังกล่าวไว้ ข้อความนั้นย่อมไม่มีผลบังคับตามกฎหมายตั๋วเงิน ตามที่บัญญัติไว้ในมาตรา 899 ประการที่สอง กรณีการนำตั๋วเงินที่ให้ใช้เงินแก่ผู้ถือไปจำนำเป็นประกันการชำระหนี้ เนื่องจากตั๋วเงินที่ให้ใช้เงินแก่ผู้ถือเป็นหนี้อันพึงต้องชำระตามเขาสั่งอย่างหนึ่ง การจำนำจึงต้องทำตามวิธีที่กฎหมายกำหนดในมาตรา 751 ประกอบมาตรา 926 คือ สลักหลังการจำนำให้ปรากฏไว้ที่ตั๋วเงิน และส่งมอบตั๋วเงินนั้นให้แก่ผู้รับจำนำ โดยไม่ต้องบอกกล่าวการจำนำไปยังลูกหนี้แห่งตั๋วเงิน ประการสุดท้าย กรณีอายุความที่ผู้สลักหลังตั๋วเงินที่ให้ใช้เงินแก่ผู้ถือซึ่งต้องรับผิดในฐานะผู้รับอาวัลจะใช้สิทธิไล่เบี้ยเอาจากผู้สั่งจ่าย เนื่องจากผู้สลักหลังตั๋วผู้ถือที่เข้าใช้เงินให้แก่ผู้ทรง และได้รับตั๋วเงินกลับมาอยู่ในความครอบครอง มิได้อยู่ในฐานะผู้ทรงตั๋วเงิน จึงไม่สามารถนำอายุความตามมาตรา 1002 ซึ่งเป็นอายุความที่ผู้ทรงจะใช้สิทธิไล่เบี้ยเอาจากผู้สั่งจ่ายมาใช้บังคับได้ กรณีดังกล่าวจึงเป็นกรณีที่ไม่มีกฎหมายกำหนดอายุความไว้โดยเฉพาะ จึงต้องนำอายุความ 10 ปี ตามมาตรา 193/30 ซึ่งเป็นอายุความทั่วไปมาใช้บังคับ จากการศึกษาปัญหาดังกล่าวข้างต้น เห็นว่าบทบัญญัติที่บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ทั้งในลักษณะตั๋วเงินและลักษณะนิติกรรมสัญญาและหนี้ได้บัญญัติไว้อย่างครอบคลุม สามารถนำมาปรับใช้กับทั้ง 3 ปัญหาดังกล่าวข้างต้นได้ โดยไม่จำเป็นต้องแก้ไขบทบัญญัติของกฎหมาย เพียงแต่ผู้ใช้กฎหมายต้องปรับใช้บทบัญญัติของกฎหมายให้ตรงตามความมุ่งหมายของกฎหมาย และสอดคล้องกับสภาพของตั๋วเงินที่ให้ใช้เงินแก่ผู้ถือ