Abstract:
ระบบรถไฟฟ้าใต้ดินเป็นโครงสร้างพื้นฐานที่มีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งต่อการคมนาคมขนส่งในเขตเมืองใหญ่ โครงสร้างอุโมงค์และรางรถไฟฟ้าซึ่งเป็นองค์ประกอบหลักของอุโมงค์รถไฟฟ้าใต้ดินต้องอยู่ภายใต้ใช้งานอย่างหนัก ส่งผลให้เกิดความเสื่อมสภาพอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะอย่างยิ่งโครงสร้างอุโมงค์ซึ่งต้องเผชิญกับสภาพน้ำใต้ดิน จึงจำเป็นต้องมีการบำรุงรักษาด้วยวิธีการที่เหมาะสมเพื่อยืดอายุการใช้งานให้ยาวนานขึ้น รวมไปถึงมีระบบการจัดการสารสนเทศในงานบำรุงรักษาที่มีประสิทธิภาพ งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาระบบการจัดการข้อมูลเพื่อการบำรุงรักษาอุโมงค์รถไฟฟ้าใต้ดินของไทย โดยใช้โครงการรถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล เป็นกรณีศึกษา จากการสำรวจข้อมูลและสัมภาษณ์บุคลากรที่เกี่ยวข้องกับงานบำรุงรักษาโครงสร้างอุโมงค์และรางรถไฟฟ้าของโครงสร้างกรณีศึกษาพบว่า ระบบการจัดการงานบำรุงรักษายังไม่มีประสิทธิภาพเท่าที่ควร งานวิจัยนี้ศึกษารูปแบบและวิธีการบำรุงรักษาที่ใช้อยู่ในต่างประเทศจากการทบทวนเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง เพื่อนำมาใช้เป็นแนวทางในการปรับปรุงและพัฒนาระบบการจัดการงานบำรุงรักษาของไทยให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น โครงสร้างของระบบการจัดการงานบำรุงรักษาอุโมงค์รถไฟฟ้าใต้ดินที่พัฒนาขึ้น ประกอบด้วย เกณฑ์ประเมินสภาพความเสียหาย กระบวนการบำรุงรักษา และระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ โปรแกรมคอมพิวเตอร์สำหรับบริหารจัดการงานบำรุงรักษาอุโมงค์รถไฟฟ้าใต้ดินประกอบด้วย 2 โปรแกรม ได้แก่ โปรแกรมบริหารจัดการงานบำรุงรักษาและโปรแกรมเก็บข้อมูลสภาพอุโมงค์รถไฟฟ้าใต้ดิน โปรแกรมบริหารจัดการงานบำรุงรักษาอุโมงค์รถไฟฟ้าใต้ดินเป็นโปรแกรมหลักของระบบที่ถูกพัฒนาขึ้นใช้ในสำนักงานเพื่อจัดเก็บข้อมูลงานบำรุงรักษา การประเมินสภาพความเสียหาย การแจ้งซ่อม การสร้างแผนงานบำรุงรักษาเชิงป้องกัน การสั่งงาน การควบคุมและการติดตาม การจบงาน การตรวจสอบประวัติ และการจัดทำรายงานด้านการบำรุงรักษา สำหรับโปรแกรมเก็บข้อมูลสภาพอุโมงค์รถไฟฟ้าใต้ดินถูกพัฒนาขึ้นใช้บนคอมพิวเตอร์มือถือสำหรับจัดเก็บข้อมูลความเสียหายของโครงสร้างอุโมงค์และรางรถไฟฟ้าในภาคสนาม ซึ่งข้อมูลดังกล่าวจะถูกถ่ายโอนเข้าสู่ฐานข้อมูลงานบำรุงรักษาหลักที่สำนักงาน ระบบที่พัฒนาขึ้นได้ถูกนำไปทดสอบด้วยการประยุกต์ใช้งานจริงในโครงการกรณีศึกษา ผลการวิจัยพบว่า ระบบที่พัฒนาขึ้นสามารถช่วยให้การจัดเก็บ ตรวจสอบ ประมวลผล และรายงายผลข้อมูลเกิดความสะดวก รวดเร็ว และมีระบบมากขึ้น
