Abstract:
บทความนี้มุ่งวิเคราะห์กระบวนการยืมคำและการบัญญัติศัพท์ในสังคมไทยในสมัยรัตนโกสินทร์ ตั้งแต่สังคมไทยเริ่มปรับเปลี่ยนเป็นสังคมสมัยใหม่ตามโลกตะวันตกจนถึงปัจจุบัน ข้อมูลที่ใช้ในการวิเคราะห์ได้มาจากบทความวิชาการในหนังสือพิมพ์ วารสาร และหนังสือบัญญัติศัพท์ ซึ่งสุ่มตัวอย่างตามช่วงเวลา 5 สมัยแบ่งตามเหตุการณ์สำคัญทางประวัติศาสตร์คือ สมัยก่อนปรับเปลี่ยนเป็นสมัยใหม่ สมัยรุ่งอรุณของการปรับเปลี่ยนเป็นสมัยใหม่ สมัยปฏิรูปสังคมไทย สมัยประชาธิปไตย และสมัยปัจจุบัน ผลการวิเคราะห์สรุปได้ว่ากระบวนการยืมคำและการบัญญัติศัพท์ในสังคมไทยมีวิวัฒนาการซึ่งอธิบายได้เป็น 3 ขั้นตอนใหญ่ๆ คือ เริ่มด้วยการยืมคำหรือการทับศัพท์ การยืมปน การสร้างศัพท์โดยใช้คำไทย และการสร้างศัพท์ใช้พร้อมคำยืม ตามด้วยขั้นตอนที่สองคือ การสร้างศัพท์โดยจำกัดความ การสร้างศัพท์ใช้พร้อมคำที่เขียนเป็นภาษาอังกฤษ และการสร้างศัพท์โดยใช้คำบาลีสันสกฤต ขั้นตอนสุดท้ายคือการปนคำภาษาอังกฤษในภาษาไทย และการสร้างศัพท์โดยแปลตรงตัว