Abstract:
บทความนี้เป็นสรุปผลการวิจัยที่วิเคราะห์ลักษณะการยืมและความเข้มข้นของการยืมภาษาอังกฤษในภาษาไทยที่ปรากฏในพระราชหัตถเลขาพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ข้อมูลที่ใช้ในการวิเคราะห์คือพระราชหัตถเลขาฯ ที่ตีพิมพ์ในรูปของหนังสือ 7 เล่ม ซึ่งมีเนื้อหาเกี่ยวกับการเสด็จประพาสทั้งในประเทศและต่างประเทศ ผู้วิจัยตั้งสมมติฐานไว้ว่าพระราชหัตถเลขาที่ทรงในปีต้นๆ แสดงลักษณะการยืมภาษาอังกฤษที่บ่งบอกความเข้มข้นน้อยกว่าพระราชหัตถเลขาที่ทรงในปีหลังๆ ผลการวิเคราะห์สอดคล้องกับสมมติฐานเฉพาะกรณีพระราชหัตถเลขาที่ทรงพระราชนิพนธ์ขณะเสด็จเยือนต่างประเทศ กล่าวคือเล่มที่ทรงพระราชนิพนธ์ก่อนมีความเข้มข้นของการยืมภาษาอังกฤษน้อยกว่าเล่มที่ทรงภายหลังลดหลั่นกันไปตามความก่อนหลังของปี ส่วนพระราชหัตถเลขาที่ทรงพระราชนิพนธ์ขณะเสด็จเยือนสถานที่ในประเทศไทยนั้น มีอัตราความเข้มข้นของการยืมภาษาอังกฤษต่ำกว่าพระราชหัตถเลขาที่ทรงคราวเสด็จเยือนต่างประเทศอย่างมาก และไม่ลดหลั่นกันตามความก่อนหลังของปีด้วย ทั้งนี้น่าจะเป็นเพราะทรงมอบหมายให้อาลักษณ์ซึ่งไม่มีหรือมีความรู้ภาษาอังกฤษน้อยมากเป็นผู้บันทึกเหตุการณ์ต่างๆ ของการเดินทางแทนพระองค์ โดยภาพรวมสรุปได้ว่าภาษาไทยในพระราชหัตถเลขาพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวมีการเปลี่ยนแปลงไปเพราะการสัมผัสกับภาษาอังกฤษในระดับค่อนข้างเข้มข้น ดังมีหลักฐานจากการยืมคำนามจำนวนมาก คำชนิดอื่นระดับปานกลาง และมีการใช้ประโยคกรรมวาจกที่เนื่องมาจากอิทธิพลของภาษาอังกฤษด้วย
