การมีส่วนร่วมของประชาชนโดยการใช้สิทธิฟ้องคดีสิ่งแวดล้อม

Abstract

ด้วยเหตุที่รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (พุทธศักราช 2550) ได้บัญญัติรับรองสิทธิในการอาศัยอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ดี ซึ่งถือว่าเป็นสิทธิในสิ่งแวดล้อมอีกประเภทหนึ่ง แต่ในทางปฏิบัติประชาชนไม่สามารถที่จะปกป้องสิทธิในสิ่งแวดล้อม ซึ่งสิ่งแวดล้อมเป็นสมบัติของประชาชนทุกคน วิทยานิพนธ์ฉบับนี้จึงมุ่งศึกษาข้อขัดข้องในการเข้าไปมีส่วนร่วมของประชาชน ในการใช้สิทธิฟ้องคดีสิ่งแวดล้อมตามกฎหมายไทย โดยศึกษาเปรียบเทียบกับกฎหมายต่างประเทศ ซึ่งให้สิทธิในการฟ้องคดีที่กว้างกว่าประเทศไทย เพื่อให้ทราบถึงขอบเขตของการฟ้องคดีของประชาชนในแต่ละประเทศ และนำมาปรับใช้ให้สอดคล้องกับกฎหมายของประเทศไทย ผลของการศึกษาพบว่าสิทธิการฟ้องคดีตามกฎหมายไทยยังถูกจำกัดอยู่ โดยผู้ฟ้องคดีจะต้องเป็นผู้เสียหายโดยตรงเท่านั้น แตกต่างกับกฎหมายของต่างประเทศที่ไม่จำกัดสิทธิในการฟ้องคดี โดยเปิดกว้างให้ประชาชนที่ไม่ใช่ผู้เสียหายโดยตรงเข้าไปมีส่วนร่วมในการใช้กฎหมาย ซึ่งทำให้ประชาชนโดยทั่วไปได้รับการคุ้มครองสิทธิในสิ่งแวดล้อมอย่างดียิ่ง ผู้เขียนได้นำเสนอให้มีการรับรองสิทธิในสิ่งแวดล้อมไว้ในรัฐธรรมนูญให้ชัดเจนยิ่งขึ้น เพื่อไม่ต้องอาศัยการตีความจากศาลหรือองค์กรที่มีอำนาจอื่นๆ อันอาจก่อให้เกิดความไม่แน่นอนแห่งสิทธิ รวมทั้งเสนอให้มีการรับรองสิทธิการฟ้องคดีสิ่งแวดล้อมของประชาชนไว้อย่างชัดเจน เพื่อคุ้มครองสิทธิในสิ่งแวดล้อมของประชาชนให้สอดคล้องกับหลักการแห่งรัฐธรรมนูญ