ปัญหากฎหมายเกี่ยวกับการยื่นตั๋วเงินเพื่อให้ใช้เงิน

Abstract

หนี้ตามตั๋วเงินมีลักษณะเป็นหนี้อันพึงต้องชำระตามเขาสั่ง ซึ่งกฎหมายบัญญัติให้เจ้าหนี้มีหน้าที่ที่จะต้องนำตั๋วเงินดังกล่าวยื่นทวงถามให้มีการใช้เงินในวันที่ตั๋วเงินถึงกำหนด ซึ่งแตกต่างจากหนี้ตามสัญญาอื่นๆ ทั่วไป ที่มีลักษณะเป็นหนี้อันพึงต้องชำระแก่เจ้าหนี้คนหนึ่งคนใดโดยเฉพาะเจาะจง ซึ่งกฎหมายมิได้บังคับให้เจ้าหนี้จะต้องทวงถามให้ลูกหนี้ชำระหนี้ในวันที่หนี้นั้นถึงกำหนดให้ใช้เงิน เพียงแต่กฎหมายได้กำหนดให้เจ้าหนี้เกิดสิทธิเรียกร้องให้ลูกหนี้ชำระหนี้ได้ตามกฎหมาย วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ผู้เขียนได้ศึกษาถึงเรื่องหน้าที่ของผู้ทรงในการยื่นตั๋วเงินให้ใช้เงิน โดยได้ศึกษาทั้งกรณีตั๋วแลกเงิน ตั๋วสัญญาใช้เงินและเช็ค ซึ่งจากผลของการศึกษาพบว่ายังมีปัญหากฎหมายเกี่ยวกับการยื่นตั๋วให้ใช้เงิน ดังตัวอย่างเช่น ปัญหากรณีตั๋วเงินไม่ลงวันที่ที่ตั๋วถึงกำหนดให้ใช้เงิน ซึ่งตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 910 วรรคท้าย บัญญัติให้ผู้ทรงตั๋วแลกเงินโดยชอบสามารถทำการโดยสุจริตจดวันที่ถูกต้องแท้จริงลงได้ ซึ่งนำมาใช้กับเช็คด้วยตามมาตรา 989 ส่วนกรณีของตั๋วสัญญาใช้เงินก็เช่นกันตามมาตรา 984 วรรคท้าย ซึ่งผู้ทรงจะเก็บตั๋วเงินนั้นไว้นานเพียงใดก็ได้เพราะกฎหมายมิได้กำหนดระยะเวลาในการจดวันที่ลงในตั๋วเงินเอาไว้ หรือกรณีปัญหาในเรื่องของการสิ้นสิทธิไล่เบี้ยเพราะการไม่ยื่นตั๋วแลกเงินให้ใช้เงิน เนื่องจากมาตรา 973 (1) และ (3) ได้บัญญัติถึงกรณีของผู้ทรงตั๋วแลกเงินที่มีวันถึงกำหนดให้ใช้เงินเมื่อได้เห็นหรือตั๋วที่มีวันถึงกำหนด ให้ใช้เงินในเวลาใดเวลาหนึ่งนับแต่ได้เห็นและตั๋วที่มีข้อกำหนดว่า “ไม่จำต้องมีคำคัดค้าน” ซึ่งถ้าผู้ทรงไม่ยื่นตั๋วให้ผู้จ่ายใช้เงินในวันที่ตั๋วถึงกำหนด ก็จะทำให้ผู้ทรงสิ้นสิทธิที่จะไล่เบี้ยเอาแก่บรรดาลูกหนี้ทั้งหลายที่ต้องรับผิดตามตั๋วนั้นตามมาตรา 973 วรรคสอง จึงทำให้เกิดปัญหาว่า ในตั๋วแลกเงินที่มีวันถึงกำหนดให้ใช้เงินในกรณีอื่น ๆ หากผู้ทรงไม่ยื่นตั๋วให้ใช้เงินจะทำให้ผู้ทรงสิ้นสิทธิไล่เบี้ยแก่ลูกหนี้ทั้งหลายตามตั๋วแลกเงินนั้นหรือไม่ ซึ่งผู้เขียนเห็นว่าตั๋วแลกเงินในกรณีอื่น ๆ นั้น ก็ยังคงต้องบังคับตามมาตรา 941 ประกอบมาตรา 914 นั่นคือ ผู้ทรงต้องยื่นตั๋วเพื่อให้ใช้เงินในวันที่ตั๋วถึงกำหนด ถ้าและปฏิเสธการจ่ายเงิน ผู้ทรงก็สามารถไล่เบี้ยเอาแก่ลูกหนี้อื่นๆ ที่ต้องรับผิดตามตั๋วนั้นได้ นอกจากนี้มาตรา 903 ก็บัญญัติไว้ว่า “ในการใช้เงินตามตั๋ว ท่านห้ามมิให้มีวันผ่อน” ถ้าผู้ทรงยอมผ่อนเวลาออกไป ผู้ทรงก็ย่อมที่จะเสียสิทธิที่จะไล่เบี้ยเอาแก่คู่สัญญาคนก่อน ซึ่งมิได้ตกลงในการผ่อนเวลานั้นด้วยตามมาตรา 948 จากตัวอย่างปัญหาดังกล่าว ผู้เขียนมีความเห็นว่าในกรณีที่ตั๋วเงินมิได้ลงวันที่ที่ตั๋วถึงกำหนดให้ใช้เงิน กฎหมายควรจะกำหนดให้ผู้ทรงจดวันที่ถูกต้องแท้จริงในเวลาอันสมควร โดยให้พิเคราะห์ถึงลักษณะแห่งตราสาร ประเพณีและพฤติการณ์แห่งกรณีเฉพาะเรื่อง ส่วนกรณีปัญหาในเรื่องของการสิ้นสิทธิไล่เบี้ยเพราะการไม่ยื่นตั๋วให้ใช้เงิน ผู้เขียนเห็นว่ากฎหมายควรจะระบุผลของตั๋วเงินที่มีวันถึงกำหนดให้ใช้เงินกรณีอื่นๆ ด้วยว่า ถ้าผู้ทรงไม่ยื่นตั๋วให้ใช้เงินในวันที่ตั๋วถึงกำหนดแล้วผู้ทรงก็จะสิ้นสิทธิที่จะไล่เบี้ยเอาแก่บรรดาลูกหนี้ทั้งหลาย ที่ต้องรับผิดตามตั๋วเช่นเดียวกันกับตั๋วที่มีวันถึงกำหนดให้ใช้เงินตามมาตรา 973 (1) และ (3) หากได้มีการแก้ไขบทบัญญัติของกฎหมายให้ชัดเจนทั้งสองกรณีดังกล่าวแล้ว ย่อมทำให้การบังคับใช้กฎหมายเป็นไปอย่างถูกต้องชัดเจน