ผลกระทบของการควบคุมราคาสินค้าที่มีต่อนโยบายการเงินภายใต้กรอบเป้าหมายเงินเฟ้อ

Abstract

นับจาก พ.ศ. 2545 เป็นต้นมา ราคาน้ำมันดิบในตลาดโลกได้ปรับตัวเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องและส่งผลกระทบต่อต้นทุนการผลิตสินค้าและบริการในประเทศต่างๆ ทั่วโลกรวมทั้งในประเทศไทยทำให้เกิดการปรับตัวสูงขึ้นอย่างต่อเนื่องของดัชนีราคาหลักทั้ง 3 ดัชนี ได้แก่ ดัชนีราคาผู้ผลิต ดัชนีราคาผู้บริโภคทั่วไป และดัชนีราคาผู้บริโภคพื้นฐาน โดยพบว่าดัชนีทั้งสามมีการเบี่ยงเบนออกจากกันอย่างเห็นได้ชัด ซึ่งสาเหตุที่สำคัญประการหนึ่งทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของกระบวนการปรับตัวของเงินเฟ้อทั้งสาม คือ การควบคุมราคาสินค้าและบริการโดยหน่วยงานของรัฐ การศึกษานี้เป็นการศึกษาผลของการควบคุมราคาสินค้าที่มีต่อ ความครอบคลุมและความชัดเจนในการส่งสัญญาณด้านราคาของอัตราเงินเฟ้อไปยังนโยบายการเงิน ตลอดจนผลของการควบคุมราคาสินค้าที่มีต่อการดำเนินนโยบายการเงินภายใต้กรอบเป้าหมายเงินเฟ้อ ผลการศึกษาพบว่า การควบคุมราคาสินค้ามีผลต่อความครอบคลุมของอัตราเงินเฟ้อในระยะสั้นแต่ไม่มีผลในระยะยาว การควบคุมราคาสินค้ามีผลต่อความชัดเจนในการส่งสัญญาณด้านราคาไปยังนโยบายการเงินของอัตราเงินเฟ้อทั้งสองด้าน กล่าวคือ แม้ว่าการควบคุมราคาจะทำให้อัตราเงินเฟ้อที่คำนวณได้มีความผันผวนสูง แต่ก็ช่วยให้ความสามารถในการจับแนวโน้มการเคลื่อนไหวของอัตราเงินเฟ้อที่แท้จริงดียิ่งขึ้น และช่วยให้ความสามารถในการคาดการณ์แนวโน้มอัตราเงินเฟ้อดีขึ้นเล็กน้อย นอกจากนี้การควบคุมราคาสินค้ายังทำให้ความสามารถในการควบคุมได้โดยนโยบายการเงินของอัตราเงินเฟ้อลดลงด้วย หากเกิดการเปลี่ยนแปลงของระดับราคาขึ้นในระบบเศรษฐกิจ การควบคุมราคาสินค้าจะช่วยให้การดำเนินนโยบายการเงินมีประสิทธิภาพมากขึ้นเมื่อการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นนั้นเป็นแบบชั่วคราว แต่หากการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นแบบถาวร การควบคุมราคาสินค้าจะทำให้การดำเนินนโยบายการเงินเป็นไปอย่างลำบากมากขึ้นเนื่องจากอัตราเงินเฟ้อที่คำนวณได้ต่ำกว่าความเป็นจริง