เศรษฐศาสตร์การเมืองว่าด้วยการจัดสรรทรัพยากรคลื่นความถี่ในประเทศไทย

Abstract

ศึกษาและวิเคราะห์ระบบสถาบันการจัดสรรคลื่นความถี่ของประเทศไทย ผลกระทบต่อโครงสร้าง พฤติกรรมตลาดในช่วงก่อนและหลังเกิดการปฏิรูปคลื่นความถี่ตามรัฐธรรมนูญใหม่ พ.ศ. 2540 ในมาตรา 40 ศึกษาพฤติกรรมของกลุ่มผลประโยชน์ในการร่างกฎหมายคลื่นความถี่ใหม่ และการสรรหาคณะกรรมการกิจการกระจายเสียงและกิจการโทรทัศน์แห่งชาติ (กสช.) โดยพิจารณาเฉพาะคลื่นความถี่สำหรับบริการวิทยุและโทรทัศน์และครอบคลุมช่วงปี 2540-2545 ผลการศึกษาพบว่า การจัดสรรเดิมตั้งแต่การอนุญาตใช้คลื่น จนถึงผู้บริโภคเป็นไปอย่างไร้ระบบ ไร้ทิศทาง ขาดมาตรฐาน โดยขึ้นอยู่กับการพิจารณาตัดสินใจเฉพาะกลุ่ม ซึ่งอาศัยเรื่องผลประโยชน์เป็นพื้นฐาน ทำให้โครงสร้างตลาดคลื่นความถี่มีลักษณะการแข่งขันที่ผูกขาด ซึ่งส่งผลกระทบต่อพฤติกรรมตลาด และทำให้ตลาดเกิดผลปฏิบัติการเชิงลบในหลายด้าน การที่รัฐธรรมนูญใหม่ประกาศเจตนารมย์ให้ ตลาดคลื่นความถี่เกิดการแข่งขันอย่างเสรีและเป็นธรรม แต่ในเมื่อกลุ่มผลประโยชน์ต่างๆ ได้เข้าร่วมในกระบวนการปฏิรูป จึงกลายเป็นโอกาสให้กลุ่มผลประโยชน์ทั้งหลาย ต่างพยายามผลักดันให้เกิดหลักเกณฑ์และระบบการจัดสรรคลื่นความถี่ใหม่ ในทางที่สอดคล้องกับเป้าประสงค์ของตน โดยเฉพาะในขั้นตอนการจัดทำ ร่างพระราชบัญญัติการประกอบกิจการกระจายเสียงและกิจการโทรทัศน์ พ.ศ. ... ดังนั้นจึงมีความเป็นไปได้ว่า ความไม่สมบูรณ์ของตลาดคลื่นความถี่ในลักษณะเดิม จะคลี่คลายลงภายใต้ระบบใหม่หลังการปฏิรูปตามรัฐธรรมนูญ แต่อาจเกิดทำนบและการผูกขาดแบบใหม่ขึ้นได้เช่นกัน ซึ่งจะมีลักษณะที่ซับซ้อนยิ่งกว่าเดิม