ปัญหาเกี่ยวกับหลักการเคลื่อนไหวซึ่งทรัพยสิทธิโดยการแสดงเจตนาในสัญญาซื้อขาย

Abstract

การเคลื่อนไหวซึ่งทรัพยสิทธิโดยการแสดงเจตนาคือ การได้มา การเปลี่ยนแปลง การระงับหรือการกลับคืนมา ซึ่งทรัพยสิทธิโดยนิติกรรม หลักการเคลื่อนไหวซึ่งทรัพยสิทธิโดยการแสดงเจตนาแตกต่างกัน จะทำให้จุดของการเคลื่อนไหวซึ่งทรัพยสิทธิและจุดเชื่อมโยงระหว่างการแสดงเจตนา หนี้และทรัพยสิทธิแตกต่างกัน ซึ่งจะทำให้กฎหมายแพ่งทั้งระบบ เช่น เรื่องนิติกรรม เรื่องสัญญาซื้อขาย เรื่องหนี้ เรื่องทรัพย์สิน เป็นต้น มีลักษณะที่แตกต่างกัน และทำให้ระบบการคุ้มครองความมั่นคงในการหมุนเวียนเปลี่ยนมือของทรัพย์มีลักษณะที่แตกต่างกันด้วย สำหรับจุดเชื่อมโยงระหว่างการแสดงเจตนา หนี้และทรัพยสิทธิมีสองจุด ได้แก่ “ผลแห่งหนี้” และ “การปฏิบัติการชำระหนี้” ถ้าหากหลักการเคลื่อนไหวซึ่งทรัพยสิทธิในประมวลกฎหมายแพ่งของประเทศใดขาดความชัดเจนแน่นอน หรือขาดความเป็นเอกภาพในจุดเชื่อมโยงระหว่างการแสดงเจตนา หนี้และทรัพยสิทธิ จะก่อให้เกิดปัญหาของความเป็นระบบแห่งกฎหมายแพ่ง และการคุ้มครองความมั่นคงในการหมุนเวียนเปลี่ยนมือของทรัพย์ในประเทศนั้น หลักการเคลื่อนไหวซึ่งทรัพยสิทธิโดยการแสดงเจตนาตามเจตนารมณ์ของการยกร่างประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ของไทยมีสองหลัก คือ หลักที่ผลของสัญญาซื้อขายก่อให้เกิดผลในทางหนี้และผลของการโอนกรรมสิทธิ์ ตามมาตรา 453 และมาตรา 458 ในลักษณะสัญญาซื้อขาย ซึ่งดูราวกับว่า ถือ “ผลแห่งหนี้” เป็นจุดเชื่อมโยงระหว่าง การแสดงเจตนา หนี้และทรัพยสิทธิและหลักการเคลื่อนไหวซึ่งทรัพยสิทธิด้วยนิติกรรมทางหนี้ ประกอบกับการจดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ในอสังหาริมทรัพย์และสังหาริมทรัพย์ชนิดพิเศษตามมาตรา 1299 วรรคหนึ่ง มาตรา 1301และมาตรา 1302 ในบรรพ 4 ลักษณะทรัพย์สิน ซึ่งได้ถือ “การปฏิบัติการชำระหนี้” เป็นจุดเชื่อมโยงระหว่างการแสดงเจตนา หนี้และทรัพยสิทธิ ดังนั้น หลักการเคลื่อนไหวซึ่งทรัพยสิทธิโดยการแสดงเจตนาของไทย ไม่เป็นเอกภาพในจุดเชื่อมโยงระหว่างการแสดงเจตนา หนี้และทรัพยสิทธิอีกทั้งหลักที่ผลของสัญญาซื้อขายก่อให้เกิดผลในทางหนี้ และผลของการโอนกรรมสิทธิ์ไม่เหมาะสมกับประเทศที่การเคลื่อนไหว ซึ่งทรัพยสิทธิต้องมีการส่งมอบหรือการจดทะเบียน จึงก่อให้เกิดปัญหาของความเป็นระบบแห่งกฎหมายแพ่งและการคุ้มครองความมั่นคง ในการหมุนเวียนเปลี่ยนมือของทรัพย์ในประเทศไทย ซึ่งก่อให้เกิดความสับสนในการทำความเข้าใจบทบัญญัติต่างๆ แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ของไทย และทำให้เกิดความผิดพลาดในการตีความและปรับใช้กฎหมาย ทั้งก่อให้เกิดการโต้แย้งกันในวงการวิชาการ โดยไม่สามารถลงรอยได้เมื่อผู้ศึกษาได้ศึกษาเปรียบเทียบระบบการเคลื่อนไหวซึ่งทรัพยสิทธิ โดยการแสดงเจตนาในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ของไทย เปรียบเทียบกับระบบกฎหมายของฝรั่งเศส เยอรมัน ญี่ปุ่น และจีนแล้ว จึงเห็นควรเสนอแนวทางที่อาศัยหลักการเคลื่อนไหวซึ่งทรัพยสิทธิด้วยผลแห่งหนี้ของฝรั่งเศส มาปรับปรุงแก้ไขประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ของไทย.