ประสิทธิผลของการดำเนินนโยบายการเงินผ่านช่องทางสินเชื่อ ภายใต้สภาวการณ์ตึงตัวของตลาดทุน

Abstract

จากวิกฤตการณ์ซับไพร์ม มาถึงวิกฤตการณ์ทางการเงินของโลกในปัจจุบัน (ปีค.ศ. 2009) พบว่า สภาวการณ์ตึงตัวของตลาดทุนเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดสภาวะเศรษฐกิจถดถอย ซึ่งธนาคารกลางได้ดำเนินการแก้ปัญหาดังกล่าวด้วยการดำเนินนโยบายการเงินแบบขยายตัว แต่ใน ขณะเดียวกันก็ยังมีความท้าทายในประเด็นเรื่องประสิทธิผลของนโยบายการเงิน ว่าจะสามารถแก้ปัญหาได้มากน้อยเพียงใดภายใต้สภาวะการหดตัวของงบดุล ในสถาบันการเงินและหน่วยธุรกิจ นอกจากนี้การวิเคราะห์ผลกระทบของนโยบายการเงินโดยส่วนใหญ่มักจะศึกษาผ่านทางการตรวจสอบ Impulse response (ไม่ว่าจะเป็น VAR หรือ DSGE) ซึ่งผลกระทบที่ได้โดยทั่วไปมักจะแสดงในลักษณะสมมาตร ในขณะที่มีงานศึกษาเชิงประจักษ์บางกลุ่มได้พบว่า ผลกระทบจากการดำเนินนโยบายทางการเงินมีลักษณะไม่สมมาตร งานศึกษานี้จึงเริ่มจากการศึกษาความไม่สมมาตรของผลกระทบจากการดำเนินนโยบายการเงิน ตลอดจนมุ่งศึกษาประสิทธิผลของการดำเนินนโยบายการเงิน ภายใต้สภาวการณ์ตึงตัวของตลาดทุนสองกรณี คือ 1) การตึงตัวของตลาดสินเชื่อ และ 2) การหดตัวของหลักทรัพย์ค้ำประกัน โดยนำแบบจำลองของ Hölmstrom และ Tirole (1997) ซึ่งศึกษาเกี่ยวกับสภาวการณ์ตึงตัวของตลาดทุน มาเป็นแบบจำลองพื้นฐานในการศึกษา และวิเคราะห์แบบจำลองดังกล่าวด้วยกรอบงานศึกษาของ Aikman (2001) ซึ่งใช้แบบจำลอง IS-LM ในการอธิบายประสิทธิผลของการดำเนินนโยบายการเงินภายใต้วิกฤตการณ์ที่เกิดขึ้น ผลการศึกษาพบว่า การดำเนินนโยบายการเงินไม่มีความสมมาตร และเมื่อเปรียบเทียบการเปลี่ยนแปลงประสิทธิผลของการดำเนินนโยบายการเงิน เมื่อเกิดสภาวการ์ตึงตัวของตลาดทุนพบว่า การเปลี่ยนแปลงดังกล่าวขึ้นอยู่กับสองปัจจัย คือ 1) ประเภทของสภาวการณ์ตึงตัวของตลาดทุน และ 2) การกระจายตัวของสินทรัพย์ของหน่วยธุรกิจ