Abstract:
การวิจัยครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อทราบถึงการใช้สื่อมวลชนของชาวบ้านดอยแช่ ตำบลทากาศ อำเภอแม่ทา จังหวัด ลำพูน และเข้าใจถึงโครงสร้างต่าง ๆ ของชาวบ้านที่มีผลต่อการแพร่กระจายข่าวสารเพื่อการพัฒนา โครงสร้างต่าง ๆ ที่นำมาศึกษาก็คือ โครงสร้างการสื่อสารหรือเครือข่ายการสื่อสาร โครงสร้างมิตรสหาย และโครงสร้างความรู้ วิธีการศึกษาใช้วิธีการสำรวจโดยแบบสอบถามที่ผู้วิจัยได้ทำขึ้น ครูโรงเรียนประจำหมู่บ้านเป็นผู้เก็บรวบรวมข้อมูล โดยมีผู้วิจัยเป็นผู้ช่วยเหลือให้คำแนะนำ การเก็บรวบรวมข้อมูลใช้เวลาทั้งสิ้น 1 เดือน เก็บทุกบ้านในหมู่บ้านจากหัวหน้าครัวเรือน รวมจำนวนบ้านทั้งหมด 117 บ้าน ผลการวิเคราะห์ข้อมูล ปรากฏว่า ชาวบ้านดอยแช่ใช้สื่อมวลชนประเภทวิทยุมากที่สุด การใช้โทรทัศน์มีแนวโน้มเพิ่มมากขึ้น ผู้วิจัยได้แสดงโครงสร้างที่ 3 อย่าง ออกมาในรูปของเครือข่ายการสื่อสาร เครือข่ายมิตรสหาย และเครือข่ายให้ความรู้ ซึ่งมีความสลับซับซ้อนอย่างมาก นอกจากนี้ เครือข่ายแบบต่าง ๆ ดังกล่าวยังมีลักษณะที่แตกต่างกันด้วย ผู้วิจัยยังได้คำนวณหาดัชนีโครงสร้างของการสื่อสารมาประกอบด้วยเพื่อให้เข้าใจโครงสร้างต่าง ๆ ได้ชัดเจนยิ่งขึ้น การที่เข้าใจโครงสร้างทั้งสามลักษณะของหมู่บ้านดอยแช่นี้ เชื่อได้ว่า ถ้านำเอาไปใช้ในการเผยแพร่ข่าวสารแล้ว ข่าวสารเกี่ยวกับการพัฒนาจะ "ไหล" เข้าสู่ชาวบ้านได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ
