ผลของโปรแกรมการสงเสริมการรับรู้ความสามารถของตนเอง โดยการสอนแนะต่อพฤติกรรม การดูแลทารกเกิดก่อนกำหนดของมารดาวัยรุ่นครรภ์แรก

Abstract

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการส่งเสริมการรับรู้ความสามารถของตนเอง โดยการสอนแนะต่อพฤติกรรมการดูแลทารกเกิดก่อนกำหนดของมารดาวัยรุ่นครรภ์แรก โดยใช้แนวทางในการสอนแนะของ Helfer and Wilson (1982) และแนวคิดการส่งเสริมการรับรู้ความสามารถของตนเองของ Bandura (1997) ร่วมกับการทบทวนวรรณกรรมในการพัฒนาโปรแกรม กลุ่มตัวอย่างคือ มารดาวัยรุ่นครรภ์แรก อายุ 14 -19 ปี และทารกเกิดก่อนกำหนดที่มีน้ำหนักตัวระหว่าง 1,500-2,500 กรัม ที่เข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลชลบุรี กลุ่มตัวอย่าง 20 คู่แรกจัดเป็นกลุ่มควบคุม กลุ่มตัวอย่าง 20 คู่หลังจัดเป็นกลุ่มทดลอง โดยจับคู่ให้มีความคล้ายคลึงกันในด้านการศึกษา และการสนับสนุนทางสังคม กลุ่มควบคุมได้รับการพยาบาลตามปกติ กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมการส่งเสริมการรับรู้ความสามารถของตนเองโดยการสอนแนะ ซึ่งประกอบด้วยการดำเนินกิจกรรม 4 ขั้นตอน คือ 1) การสร้างสัมพันธภาพและการให้ข้อมูล 2) การสร้างทักษะในการดูแลทารกเกิดก่อนกำหนด ที่ประกอบด้วย 2.1) การสาธิตด้วยการใช้ตัวแบบสัญลักษณ์และตัวแบบจริง 2.2) การฝึกปฏิบัติการดูแลทารกเกิดก่อนกำหนด 3) การทบทวนทักษะ และ 4) การติดตามประเมินผล โดยมีแผนการสอน คู่มือและภาพพลิกการดูแลทารกเกิดก่อนกำหนด สื่อคอมพิวเตอร์ช่วยสอน และคู่มือการจัดกิจกรรม เป็นสื่อในการดำเนินกิจกรรม ซึ่งได้รับการตรวจสอบความตรงตามเนื้อหาก่อนนำไปทดลองใช้ เครื่องมือที่ใช้ในการกำกับการทดลองคือ แบบประเมินการรับรู้ความสามารถของตนเองในการดูแลทารกเกิดก่อนกำหนดของมารดาวัยรุ่นครรภ์แรก มีค่าความเที่ยงเท่ากับ .94 เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลคือ แบบบันทึกข้อมูลส่วนบุคคลของมารดาและทารก และแบบวัดพฤติกรรมการเลี้ยงดูทารกเกิดก่อนกำหนดของมารดาวัยรุ่นครรภ์แรก มีค่าความเที่ยงเท่ากับ .88 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงบรรยายและสถิติการทดสอบค่าที (Independent t-test) ผลการวิจัยพบว่า ค่าเฉลี่ยคะแนนพฤติกรรมการดูแลทารกเกิดก่อนกำหนดของมารดาวัยรุ่นครรภ์แรก ในกลุ่มทดลองที่ได้รับโปรแกรมการส่งเสริมการรับรู้ความสามารถของตนเองโดยการสอนแนะ หลังการทดลองสูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.001)