Abstract:
ธนาคารพาณิชย์เป็นองค์การธุรกิจประเภทหนึ่งซึ่งตั้งขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อแสวงหากำไรเช่นเดียวกับธุรกิจทั่ว ๆ ไป ปัจจุบันนี้สภาพการแข่งขันในตลาดการเงินได้ทวีความรุนแรงยิ่งขึ้นทุกวัน การนำเอาหลักการตลาดมาใช้ในการบริหารธนาคารพาณิชย์จึงเป็นสิ่งที่จำเป็น แต่ธนาคารพาณิชย์เป็นธุรกิจที่มีผลกระทบถึงเสถียรภาพทางการเงินของประชาชนโดยทั่วไป จึงต้องมีกฎหมายควบคุมโดยเฉพาะ กฎหมายที่ใช้ควบคุมธนาคารพาณิชย์อยู่ในปัจจุบันก็คือ พระราชบัญญัติการธนาคารพาณิชย์ พ.ศ. 2505 จากการศึกษาพระราชบัญญัติการธนาคารพาณิชย์ พ.ศ. 2505 ปรากฏว่า มีบทบัญญัติหลายมาตราที่เป็นข้อจำกัดในการบริหารการตลาดของธนาคารพาณิชย์ จึงทำให้เกิดปัญหาการบริหารการตลาดของธนาคารพาณิชย์ภายใต้พระราชบัญญัติการธนาคารพาณิชย์ พ.ศ. 2505 ขึ้น ปัญหาดังกล่าวสามารถสรุปได้เป็น 4 ด้าน ตามส่วนผสมของการตลาดแต่ละส่วนคือ 1. การพัฒนาธุรกิจ (ผลิตภัณฑ์) กฎหมายมีบทบัญญัติกำหนดประเภทแห่งธุรกิจการธนาคารพาณิชย์ และห้ามมิให้ธนาคารพาณิชย์ประกอบการค้าหรือธุรกิจอื่นที่ไม่เกี่ยวกับหรือเนื่องจากการธนาคารพาณิชย์ 2. การกำหนดอัตราดอกเบี้ยและค่าธรรมเนียม (ราคา) กฎหมายกำหนดอัตราสูงสุดสำหรับดอกเบี้ยหรือส่วนลดที่ธนาคารพาณิชย์พึงจ่ายหรือเรียกสำหรับเงินฝากหรือธุรกิจแต่ละประเภท 3. ช่องทางการบริการ (ช่องทางการจำหน่าย) กฎหมายให้อำนาจรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังในการควบคุมการเปิดธนาคารพาณิชย์และสาขาโดยผ่านธนาคารแห่งประเทศไทย ธนาคารพาณิชย์จึงไม่สามารถเปิดสาขาหรือย้ายที่ทำการโดยอิสระได้ นอกจากนี้ กฎหมายยังกำหนดให้ธนาคารพาณิชย์เปิดให้บริการตามเวลา และหยุดทำงานในวันหยุดตามที่ธนาคารแห่งประเทศไทยกำหนดอีกด้วย 4. การส่งเสริมธุรกิจ (การส่งเสริมการจำหน่าย) กฎหมายไม่มีบทบัญญัติควบคุมในเรื่องนี้โดยตรง แต่การส่งเสริมธุรกิจของธนาคารพาณิชย์อาจขัดกับบทบัญญัติในเรื่องอื่น ๆ ได้ คือ อาจพิจารณาได้ว่าเป็นการประกอบการค้าหรือธุรกิจอื่นที่ไม่เกี่ยวกับหรือเนื่องจากการธนาคารพาณิชย์ หรือเป็นการปฏิบัติงานนอกเวลาทำการธนาคารซึ่งขัดต่อกฎหมาย ธนาคารพาณิชย์ควรจะแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นโดยพยายามใช้กลยุทธทางการตลาดที่ไม่ขัดต่อกฎหมายซึ่งมีอยู่หลายทางมากกว่าที่จะพยายามหาทางปฏิบัติหลีกเลี่ยงเจตนารมณ์ของกฎหมาย สำหรับธนาคารแห่งประเทศไทยก็ควรจะได้พิจารณาแก้ไขกฎหมายบางมาตราที่ไม่รัดกุมและเป็นปัญหาในทางปฏิบัติ ซึ่งนอกจากจะเป็นการขจัดปัญหาของธนาคารพาณิชย์แล้วยังจะเป็นการช่วยขจัดปัญหาของธนาคารแห่งประเทศไทยในการควบคุมธนาคารพาณิชย์อีกด้วย
