Abstract:
ระบบประกันเงินฝากเป็นมาตรการหนึ่งที่สำคัญของตาข่ายระวังภัยทางการเงิน โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อรักษาความเชื่อมั่นของประชาชนที่มีต่อระบบสถาบันการเงิน และเสริมสร้างความมีเสถียรภาพของระบบสถาบันการเงิน ทั้งนี้ การจัดตั้งระบบประกันเงินฝากจะสามารถบรรลุตามวัตถุประสงค์หรือไม่ ขึ้นอยู่กับนโยบายของทางการที่มีการกำหนดระบบโครงสร้างและขอบเขตการประกันเงินฝากที่เหมาะสม เช่น หากมีการกำหนดวงเงินที่จ่ายคืนอยู่ในระดับสูงก็อาจทำให้ผู้ฝากเงินขาดความระมัดระวังในการฝากเงิน ส่วนสถาบันการเงินก็มีความรู้สึกว่าตนไม่สามารถที่จะล้มได้ ทำให้เกิดพฤติกรรมชักนำความเสี่ยง (moral hazard) ความมีวินัยของตลาดการเงินจึงน้อยลง ระบบประกันเงินฝากจึงอาจสร้างแรงจูงใจให้เกิดผลที่ไม่สอดคล้องกับวัตถุประสงค์ได้เช่นเดียวกัน หากระบบการเงินอ่อนแอขาดประสิทธิภาพ และมีการกำหนดโครงสร้างของระบบประกันเงินฝากที่ไม่เหมาะสม
จากการศึกษาพบว่า ระบบประกันเงินฝากที่ดีจะต้องมีการกำหนดแนวทางที่ดีของระบบประกันเงินฝาก(Good practices for deposit insurance) เช่น มีการกำหนดรายละเอียดหลักเกณฑ์ของระบบประกันเงินฝากอย่างชัดเจน ให้อำนาจกำกับตรวจสอบสถาบันการเงิน รวมถึงอำนาจในการจัดการสินทรัพย์และหนี้สินของสถาบันการเงิน เพื่อป้องกันไม่ให้สถาบันการเงินต้องประสบปัญหาในขั้นรุนแรงจนต้องประสบความล้มเหลว การกำหนดของเขตการให้ความคุ้มครองที่เหมาะสม หน่วยงานประกันเงินฝากเป็นองค์กรที่มีความเป็นอิสระ มีการประสานงานร่วมกับหน่วยงานที่ทำหน้าที่เป็นผู้ให้กู้ยืมแหล่งสุดท้ายและผู้กำกับ ตรวจสอบ และมีการกำกับดูแลกิจการที่ดี สำหรับสถาบันคุ้มครองเงินฝากแห่งประเทศไทยที่ได้จัดตั้งตามพระราชบัญญัติสถาบันคุ้มครองเงินฝาก พ.ศ. 2551 มีหน้าที่คุ้มครองเงินฝากของประชาชนในสถาบันการเงิน โดยจะจ่ายคืนแก่ผู้ฝากเงินตามจำนวนที่กำหนดให้ความคุ้มครอง ผู้ฝากเงินจึงต้องร่วมรับประกัน (Co-insurance) ความเสี่ยงที่เกิดขึ้นด้วย ถือเป็นกลไกสำคัญในการสร้างวินัยทางการเงินแก่ผู้ฝากเงิน เจ้าหนี้อื่นของสถาบันการเงิน รวมถึงสถาบันการเงินก็จะมีการดำเนินกิจการตามหลักบรรษัทภิบาล (Corporate governance) มากขึ้น เพื่อสร้างความน่าเชื่อถือให้ปรากฏต่อผู้ฝากเงิน อันจะส่งผลต่อการพัฒนาที่ยั่งยืนของระบบสถาบันการเงิน นอกจากนี้ การที่กฎหมายเปิดช่องให้มีการกำหนดอัตราเงินนำส่งเข้ากองทุนตามความเสี่ยงของแต่ละสถาบันการเงิน (Risk-based premium system) ในอนาคตการให้อำนาจสถาบันคุ้มครองเงินฝากในการแก้ไขปัญหาสถาบันการเงินที่ประสบปัญหา รวมถึงเข้าควบคุมสถาบันการเงินที่มีปัญหา และการกำหนดมาตรการให้ความคุ้มครองแก่ผู้ฝากเงินที่เหมาะสม ก็ล้วนแต่เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้ระบบคุ้มครองเงินฝากมีประสิทธิภาพในการช่วยเสริมสร้างเสถียรภาพของระบบสถาบันการเงิน
