Abstract:
การศึกษาวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปรากฎการณ์การประชาทัณฑ์ผู้ต้องหาในการนำชี้ที่เกิดเหตุฯ วิเคราะห์ปัญหาและอุปสรรคในการป้องกันผู้ต้องหาจากการประชาทัณฑ์ และเสนอมาตรการในการป้องกันผู้ต้องหาจากการประชาทัณฑ์ โดยใช้วิธีการศึกษาค้นคว้าข้อมูลจากเอกสาร และการวิจัยเชิงคุณภาพ ซึ่งใช้เทคนิคการสัมภาษณ์เจาะลึกเป็นเครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูลจากเจ้าหน้าที่ตำรวจผู้ควบคุมการนำชี้ที่เกิดเหตุฯ จำนวน 9 นาย ผู้ต้องหาที่ถูกประชาทัณฑ์ จำนวน 4 ราย และผู้ประชาทัณฑ์ผู้ต้องหา จำนวน 9 ราย
ผลการวิจัยพบว่า การประชาทัณฑ์ผู้ต้องหาในการนำชี้ที่เกิดเหตุฯเกิดขึ้นเมื่อมีองค์ประกอบ 3 ประการ คือ ผู้ประชาทัณฑ์ ผู้ต้องหา และการขาดความสามารถในการปกป้องร่างกายของผู้ต้องหา การประชาทัณฑ์ผู้ต้องหาเป็นพฤติกรรมรวมหมู่ที่เป็นการแพร่ระบาดทางอารมณ์ในรูปแบบของฝูงชนวุ่นวาย ซึ่งมีสาเหตุมาจากความโกรธแค้นในพฤติกรรมการกระทำผิดที่ทารุณโหดร้ายของผู้ต้องหา นอกจากนี้การประชาทัณฑ์ผู้ต้องหาเป็นการควบคุมทางสังคมเชิงลบ และเป็นการลงโทษเพื่อแก้แค้นตอบแทนผู้กระทำผิด
ส่วนปัญหาและอุปสรรคในการป้องกันผู้ต้องหาจากการประชาทัณฑ์คือ กำลังของเจ้าหน้าที่ตำรวจมีไม่เพียงพอ ประชาชนที่มาดูการนำชี้ที่เกิดเหตุฯส่วนใหญ่ไม่เข้าใจการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่ตำรวจ และเจ้าหน้าที่ตำรวจไม่ต้องการใช้ความรุนแรงในการห้ามปรามหรือจับกุมผู้ประชาทัณฑ์
ดังนั้น มาตรการในการป้องกันผู้ต้องหาจากการประชาทัณฑ์คือ การนำชี้ที่เกิดเหตุฯต้องมีทนายความของผู้ต้องหาติดตามไปด้วย ต้องไม่กระทำต่อหน้าสาธารณชนจำนวนมาก ต้องใช้เวลาให้น้อยที่สุด หากทำในสถานที่เปิดโล่งต้องมีแผงเหล็กหรือเชือกกั้นพื้นที่เอาไว้โดยรอบ และหากสถานการณ์เริ่มไม่ปลอดภัยต้องเลื่อนการนำชี้ที่เกิดเหตุฯออกไปทันที
