Abstract:
ระบบปรับอากาศแบบรวมเป็นระบบที่ใช้ในอาคารขนาดใหญ่ เป็นระบบที่ต้องประกอบด้วยส่วนประกอบจากหลายผู้ผลิต โดยจัดได้เป็น 4 องค์ประกอบใหญ่ ได้แก่ เครื่องทำน้ำเย็น (Chiller) หอทำความเย็น (Cooling tower) เครื่องส่งน้ำ (Pump) และเครื่องส่งลมเย็น (AHU) ระบบปรับอากาศแบบรวมมีราคาและต้นทุนการติดตั้งสูง การบำรุงรักษาอย่างเป็นระบบจะช่วยให้ระบบการบำรุงรักษามีประสิทธิภาพการทำงานสูง มีอายุการใช้งานยาวนานและให้ความคุ้มค่าสูงสุด การศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาชิ้นส่วน ช่วงระยะเวลา อายุการใช้งาน และราคาค่าใช้จ่ายในการบำรุงรักษา เพื่อให้การบริหารจัดการด้านการบำรุงรักษาเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ โดยใช้แนวทางการศึกษาแบบสืบค้นเอกสาร จากตัวแทนผู้ผลิต เครื่องทำน้ำเย็นจำนวน 4 ราย หอทำความเย็นจำนวน 6 ราย ได้แก่ ผู้ผลิตเครื่องส่งน้ำจำนวน 6 ราย และเครื่องส่งลมเย็นจำนวน 4 ราย โดยเน้นข้อมูลเชิงคุณภาพวิเคราะห์ความเหมือน ความซ้ำ เพื่อหาปริมาณจำนวนชิ้นส่วน ช่วงระยะเวลาการบำรุงรักษาและข้อมูลเชิงสถิติวิเคราะห์ หาค่าเฉลี่ยของอายุการใช้งานราคาค่าใช้จ่ายในการบำรุงรักษา จากการศึกษาพบว่า ผู้ผลิตต่างรายให้ความสำคัญในเรื่องของการบำรุงรักษาที่เหมือนและต่างกันต่อชิ้นส่วนประกอบการทำงานของ 4 องค์ประกอบใหญ่
จึงสามารถสรุปชิ้นส่วนในการบำรุงรักษาได้ดังนี้ เครื่องทำน้ำเย็น (Chiller) ประกอบด้วยชิ้นส่วนสำคัญ 15 ชิ้นส่วน หอทำความเย็น (Cooling tower) ประกอบด้วยชิ้นส่วนสำคัญ 12 ชิ้นส่วน เครื่องส่งน้ำ (Pump) ประกอบด้วยชิ้นส่วนสำคัญ 11 ชิ้นส่วน และเครื่องส่งลมเย็น (AHU) ประกอบด้วยชิ้นส่วนสำคัญ 11 ชิ้นส่วน จากการศึกษาพบช่วงระยะเวลาในการบำรุงรักษาอยู่ 2 ช่วงคือ ช่วงการใช้งานปกติ เป็นช่วงที่อัตราการชำรุดค่อนข้างคงที่ ซึ่งสามารถทำการบำรุงรักษาตามการเสื่อมสภาพได้จากช่วงระยะเวลาการทำงานเป็นชั่วโมง หรือระยะเวลาการทำงานเป็นรายปี เพื่อชะลอการเสื่อมสภาพหรือการสึกหรอของชิ้นส่วนให้มีอายุการใช้งานในช่วงนี้ ให้มีประสิทธิภาพการทำงานที่ดีและยาวนานที่สุด ซึ่งพบการบำรุงรักษาเชิงป้องกันอยู่ 3 รูปแบบ ได้แก่ การบำรุงรักษาเบื้องต้น การบำรุงรักษาโดยใช้เครื่องมือตรวจวัด และการเปลี่ยนชิ้นส่วนที่เสื่อมสภาพการใช้งาน ช่วงระยะการสึกหรอ เป็นช่วงที่ผ่านการใช้งานมาเป็นเวลานาน มักเกิดการเสื่อมสภาพตามอายุการใช้งานของชิ้นส่วน จึงจำเป็นที่จะต้องทำการบำรุงรักษาเชิงปรับปรุงแก้ไข เพื่อให้ชิ้นส่วนกลับคืนสู่สภาพพร้อมใช้งานดังเดิม ข้อเสนอแนะของการศึกษานี้คือ เครื่องทำน้ำเย็น (Chiller) Compressor ควรดำเนินการบำรุงรักษาเบื้องต้นทุก 2 เดือน ตรวจเช็คการทำงานทุก 1 ปี รวมไปถึงการเปลี่ยนชิ้นส่วน Oil filter, filter drier ที่เสื่อมสภาพตามอายุการงานและเปลี่ยนน้ำมันหล่อลื่นทุก 1 ปี Motor compressor ควรตรวจเช็คการทำงาน ทุก 1 ปี Control & starter panel ควรบำรุงรักษาเบื้องต้นทุก 2 เดือน ตรวจเช็คการทำงานทุก 6 เดือน และ Condenser ควรบำรุงรักษาเบื้องต้นทุก 2 เดือน ตรวจเช็คการทำงานทุก 1 ปี หอทำความเย็น (Cooling tower) Motor ควรดำเนินการบำรุงรักษาเบื้องต้น ตรวจเช็คการทำงานทุก 3 เดือน Belt ควรบำรุงรักษาเบื้องต้นทุกวัน ตรวจเช็คการทำงานทุก 1 เดือน และ Filling ควรบำรุงรักษาเบื้องต้นทุก 3 เดือน เครื่องส่งน้ำ (Pump) Casing ควรดำเนินการบำรุงรักษาเบื้องต้นทุกวัน Seal ควรบำรุงรักษาเบื้องต้นทุกวัน และ Shaft ควรตรวจเช็คการทำงานทุก 3 เดือน เครื่องส่งลมเย็น (AHU) Motor ควรดำเนินการตรวจเช็คการทำงานทุก 6 เดือน Fan ควรบำรุงรักษาเบื้องต้นทุกสัปดาห์ ตรวจเช็คการทำงานทุก 6 เดือน Belt ควรตรวจเช็คการทำงานทุก 1 เดือน และ Filter ควรบำรุงรักษาเบื้องต้นทุก 1 เดือน เปลี่ยนทุก 1 ปี