โมเดลเชิงสาเหตุการมีส่วนร่วมของแม่ในโปรแกรมการสร้างเสริมพัฒนาการระยะแรกเริ่มในเด็กที่มีความต้องการพิเศษ

Abstract

งานวิจัยนี้มีจุดประสงค์ 1) เพื่อตรวจสอบความตรงของโมเดลเชิงสาเหตุของการมีส่วนร่วมของแม่ใน โปรแกรมการสร้างเสริมพัฒนาการระยะแรกเริ่มในเด็กที่มีความต้องการพิเศษ อายุ 0-6 ปี ที่ได้จากการศึกษา เอกสารและงานวิจัยกับข้อมูลเชิงประจักษ์ 2) ศึกษารูปแบบอิทธิพลทางตรงและทางอ้อมของปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อ การมีส่วนร่วมของแม่ในโปรแกรมการให้บริการช่วยเหลือระยะแรกเริ่มในเด็กที่มีความต้องการพิเศษ กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ แม่ที่มีลูกอายุ 0-6 ปี ที่ได้รับการวินิจฉัยจากแพทย์ว่าเป็นเด็กที่มีความต้องการพิเศษ และเข้ารับบริการ โปรแกรมการให้บริการช่วยเหลือระยะแรกเริ่มที่โรงพยาบาลหรือศูนย์ให้บริการการสร้างเสริมพัฒนาการระยะ แรกเริ่มต่าง ๆ ในเขตกรุงเทพฯ และต่างจังหวัดจำนวน 343 คน ตัวแปรที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย ตัวแปรแฝง 5 ตัว ซึ่งวัดได้จากตัวแปรสังเกตได้ 12 ตัว คือ เศรษฐานะ (2 ตัวแปร) การสนับสนุนทางสังคม (3 ตัวแปร) ความเครียด (2 ตัวแปร) การเผชิญปัญหา (3 ตัวแปร) และการมีส่วนร่วมของแม่ (2 ตัวแปร) โดยการเก็บรวบรวมข้อมูลจาก แบบสอบถาม และวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้โปรแกรมลิสเรล 8.72 ผลการวิเคราะห์โมเดลพบว่า โมเดลมีความสอดคล้องกลมกลืนกับข้อมูลเชิงประจักษ์อย่างมีนัยสำคัญ ทางสถิติ โดยมีค่าไค-สแควร์ เท่ากับ 29.21, df = 20, p = .084, RMSEA เท่ากับ .037 ค่า Standardized RMR เท่ากับ .058 ค่า GFI เท่ากับ .986 และ ค่า AGFI เท่ากับ .945 โดยตัวแปรอิสระทั้ง 4 ตัวแปรในโมเดลสามารถ อธิบายความแปรปรวนในตัวแปรการมีส่วนร่วมของแม่ได้ร้อยละ 30 โดยมีรูปแบบอิทธิพลดังนี้ คือ 1) เศรษฐานะมี อิทธิพลทั้งทางตรงและทางอ้อมต่อการมีส่วนร่วมของแม่ ผ่านความเครียด 2) การสนับสนุนทางสังคมมีอิทธิพล ทางตรงต่อการมีส่วนร่วมของแม่ 3) ความเครียดส่งอิทธิพลทั้งทางตรงและทางอ้อมต่อการมีส่วนร่วมของแม่ ผ่าน การเผชิญปัญหา 4) การเผชิญปัญหาส่งอิทธิพลทางตรงต่อการมีส่วนร่วมของแม่ ผลการวิจัยแสดงให้เห็นว่า แม่ที่มี รายได้และการศึกษาต่ำมีแนวโน้มจะเกิดความเครียดสูง และลดการมีส่วนร่วมของแม่ลงได้ แม่ที่ได้รับการสนับสนุน ทางสังคมมาก จะทำให้แม่มีส่วนร่วมในโปรแกรมของลูกมาก อย่างไรก็ตาม การสนับสนุนทางสังคมไม่มีอิทธิพลต่อ ความเครียดและการเผชิญปัญหา และแม่ที่รายงานว่ามีความเครียดสูงจะใช้การเผชิญปัญหาสูง โดยจะใช้การ เผชิญปัญหาทั้ง 3 รูปแบบ กล่าวคือ ใช้การจัดการกับปัญหาสูง การจัดการกับอารมณ์สูงมาก และการหลีกหนี ปัญหาต่ำ และไม่ว่าแม่จะใช้การเผชิญปัญหารูปแบบใด แม่ก็จะเข้าไปมีส่วนร่วมในโปรแกรมของลูก