Abstract:
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเสนอผังการฟื้นฟูบูรณะพื้นที่ย่านสะพานพระราม 8 ฝั่งธนบุรี โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อฟื้นฟูบูรณะลักษณะทางกายภาพของพื้นที่ชุมชนริมน้ำดั้งเดิมอย่างมีคุณภาพ สามารถสร้างความเชื่อมโยงทั้งภายในย่านและเมืองอย่างเป็นเอกภาพ โดยทำการการศึกษาวิเคราะห์ลักษณะทางกายภาพ เศรษฐกิจ และสังคมเพื่อนำไปสู่การระบุปัญหา ศักยภาพ ข้อจำกัดและภาวะคุกคามของพื้นที่ พื้นที่ย่านสะพานพระราม 8 ธนบุรี เป็นที่ตั้งของวัดและชุมชนพักอาศัยริมน้ำที่มีความสำคัญทางประวัติ ศาสตร์มาตั้งแต่สมัยกรุงธนบุรี เช่น ชุมชนบ้านปูน ชุมชนวัดดาวดึงษาราม อีกทั้งยังเป็นพื้นที่ที่มีความสำคัญในระดับเมือง กล่าวคือเป็นที่ประดิษฐานของอนุสาวรีย์รัชกาลที่ 8 มีสวนสาธารณะขนาดใหญ่เป็นที่พักผ่อนหย่อนใจและจัดกิจกรรมในวันสำคัญต่าง ๆ แต่ในปัจจุบันพื้นที่ขาดความสมดุลย์ในการพัฒนามีความเสื่อมโทรมทางด้านกายภาพเป็นอย่างมาก อันเกิดจากการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการสัญจรทางน้ำในอดีตสู่ทางบก นอกจากนี้การสร้างสะพานพระราม 8 ทำให้พื้นที่มีศักยภาพการเข้าถึงที่เพิ่มมากขึ้น แต่ยังขาดการวางแผนพัฒนาพื้นที่อย่างเป็นระบบ พื้นที่ชุมชนส่วนใหญ่ภายในขาดโครงข่ายการสัญจรเชื่อมต่อ ถนนส่วนใหญ่เป็นถนนปลายตัน มีพื้นที่และอาคารรกร้างไม่มีการใช้ประโยชน์เป็นจำนวนมาก นอกจากนี้พื้นที่โดยรวมยังขาดเอกลักษณ์และการรับรู้ศูนย์กลางชุมชนที่ชัดเจน อาคารเก่าขนาดใหญ่หลายอาคารในพื้นที่ยังมีโครงสร้างแข็งแรงแต่ถูกทิ้งร้างเนื่องจากการย้ายออกของกิจการอุตสาหกรรมเช่น พื้นที่โรงสุราบางยี่ขันเดิมที่ปัจจุบันมีแผนการพัฒนาเป็นสถาบันดนตรีกัลยานิวัฒนา เหตุผลเหล่านี้ทำให้พื้นที่ย่านสะพานพระราม 8 ธนบุรีประสบทั้งปัญหาและศักยภาพในการพัฒนาเพื่อให้เกิดความสมดุลย์ระหว่างพื้นที่เก่าและพื้นที่ใหม่ การวิเคราะห์ปัญหาและศักยภาพของพื้นที่ในรายละเอียด นำไปสู่ความเชื่อมต่อภายในและนอกพื้นที่สร้างโปรแกรมในการวางผังและผังทางกายภาพเพื่อฟื้นฟูบูรณะพื้นที่ย่านสะพานพระราม 8 ธนบุรี มิติทางจินตภาพได้แก่การฟื้นฟูบูรณะองค์ประกอบทางกายภาพสำคัญของพื้นที่เพื่อสร้างเอกลักษณ์ มิติทางกายภาพ โดยการแก้ไข “ความเชื่อมต่อ” ของโครงข่ายการสัญจรภายในชุมชนและภายในกับภายนอกของพื้นที่ การสร้างความสมดุลย์ของความหนาแน่นของมวลอาคารและพื้นที่ว่างสาธารณะ ความต่อเนื่องของทางเท้าทางสัญจร ความต่อเนื่องของการให้ร่มเงา ความชัดเจนขององค์ประกอบอาคารริมถนนสายหลัก มิติทางสังคมและเศรษฐกิจ โดยการสร้างความหลากหลายของประโยชน์ใช้สอยอาคาร อย่างสมดุลย์กับศักยภาพการเข้าถึงหรือระบบเศรษฐสัญจร โดยการวางแผนการใช้ประโยชน์อาคารให้มีความสัมพันธ์กับลำดับศักย์ของถนน แนวทางการฟื้นฟูบูรณะพื้นที่ย่านสะพานพระราม 8 ธนบุรียังสามารถใช้เป็นข้อมูลพื้นฐานสำหรับการพัฒนาพื้นที่ในอนาคต ตลอดจนสามารถนำไปประยุกต์ใช้กับพื้นที่อื่นๆ ที่มีปัญหาและศักยภาพที่ใกล้เคียงกันได้
