Abstract:
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากระบวนการสร้างและคุณลักษณะของชุมชนเสมือนจริง วิเคราะห์การสร้างและการแสดงออกของตัวตนออนไลน์ เพศวิถีไซเบอร์ ประสบการณ์ชีวิต ตลอดจนปฏิสัมพันธ์ในชุมชนเสมือนจริง รวมทั้งสังเคราะห์ เปรียบเทียบลักษณะของชุมชนเสมือนจริง การแสดงออกของตัวตนออนไลน์ เพศวิถีไซเบอร์และประสบการณ์ชีวิตระหว่างกลุ่มคนที่มีความหลากหลายทางเพศ 3 กลุ่ม ได้แก่ ชายรักชาย หญิงรักหญิง และหญิงข้ามเพศ โดยใช้แนวทางการวิจัยแบบชาติพันธุ์วรรณนาแห่งความเสมือนจริง (virtual ethnography) เก็บรวบรวมข้อมูลโดยวิธีสังเกตอย่างมีส่วนร่วมและไม่มีส่วนร่วมแบบออนไลน์ การสัมภาษณ์ออนไลน์ผู้ดูแลเว็บและสมาชิกชุมชน และการสำรวจออนไลน์สมาชิกชุมชน ผลการศึกษามี 3 ประการคือ ประการแรก กระบวนการสร้างชุมชนเสมือนจริงของคนที่มีความหลากหลายทางเพศเริ่มขึ้นจากผู้ดูแลเว็บ โดยมีการปฏิสัมพันธ์ระหว่างสมาชิกชุมชนเป็นกลไกสำคัญต่อการดำรงอยู่ของชุมชน พบว่าชุมชนเสมือนจริงมีองค์ประกอบสำคัญ 5 ประการคือ เป้าหมายของชุมชน พื้นที่เสมือนจริงในการปฏิสัมพันธ์ การสื่อสารผ่านคอมพิวเตอร์ สมาชิกชุมชน และผู้สนับสนุนชุมชน ประการที่สอง คนที่มีความหลากหลายทางเพศนั้น นอกจากมีกระบวนการสร้างตัวตนออนไลน์แล้วยังเชื่อมโยงตัวตนออนไลน์กับตัวตนที่แท้จริง กระบวนการดังกล่าวแสดงออกผ่านการสร้างองค์ประกอบย่อยของตัวตนออนไลน์และการปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่นในชุมชนเสมือนจริง ในขณะที่การแสดงออกทางเพศวิถีในชุมชนเสมือนจริงมี 2 วิธีคือ 1) การตั้งกระทู้เพื่อหาคนรักในกระดานข่าวสนทนา 2) การตั้งกระทู้เพื่อแลกเปลี่ยนข้อมูล ขอคำปรึกษา และระบายความในใจประเด็นที่เกี่ยวกับเพศสรีระ เพศสัมพันธ์ การเปิดเผยตัวตน อคติและการเลือกปฏิบัติทางเพศ ประการสุดท้าย ชุมชนเสมือนจริงและตัวตนออนไลน์ของคนที่มีความหลากหลายทางเพศมีพื้นที่กระดานข่าวสนทนา ระบบการสื่อสาร ปฏิสัมพันธ์ระหว่างสมาชิกและมีการแสดงออกของตัวตนออนไลน์คล้ายกัน อย่างไรก็ตาม กลับต่างกันในด้านเป้าหมายและผู้สนับสนุนชุมชน เมื่อเปรียบเทียบเพศวิถีไซเบอร์และประสบการณ์ชีวิตระหว่างกลุ่มคนที่มีความหลากหลายทางเพศในชุมชนเสมือนจริงทั้ง 3 แห่งพบอคติและการเลือกปฏิบัติเชิงซ้อนกล่าวคือ ในสังคมรักต่างเพศ คนรักต่างเพศมีอคติและเลือกปฏิบัติต่อคนที่มีความหลากหลายทางเพศ ในขณะเดียวกัน ภายในสังคมความหลากหลายทางเพศกลับเลือกปฏิบัติและมีการสร้างอคติทางเพศเกิดขึ้นภายในกลุ่มเดียวกันซ้อนทับลงไปอีกชั้นหนึ่ง
