Abstract:
การศึกษาครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากระบวนการและผลของการเสริมสร้าง
พลังในชุมชนบ้านมั่นคง รวมถึงปัจจัยที่ส่งเสริมและก่อให้เกิดอุปสรรคหรือข้อจำกัดในการดำเนินงานของชุมชนบ้านมั่นคงหลังจากได้รับการเสริมสร้างพลังของชุมชนบ้านมั่นคง 3 โครงการนำร่อง เขตกรุงเทพมหานคร ได้แก่ โครงการบ้านมั่นคงเจริญชัยนิมิตใหม่ โครงการบ้านมั่นคงสร้างสรรค์พัฒนา และโครงการบ้านมั่นคงร่วมสามัคคี โดยใช้การสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้างและการสังเกตการณ์แบบมีส่วนร่วมและไม่มีส่วนร่วม พบว่าแต่ละแห่งได้รับกระบวนการเสริมสร้างพลังจากภาครัฐที่เหมือนกัน คือ ภาครัฐจะเข้าไปเป็นหน่วยงานพี่เลี้ยงให้ชุมชนที่จะเข้าร่วมโครงการในการจัดตั้งสหกรณ์ออมทรัพย์ หรือชุมชนที่มีกลุ่มออมทรัพย์อยู่แล้วก็พัฒนาเป็นสหกรณ์ออมทรัพย์แล้วเข้าร่วมโครงการบ้านมั่นคง โดยสถาบันพัฒนาองค์กรชุมชนจะเข้าไปเป็นหน่วยงานพี่เลี้ยงแนะนำและประสานงานในทุกๆ ด้าน ทั้งนี้การตัดสินใจหรือดำเนินการใดๆ ให้เป็นหน้าที่ของคณะกรรมการและสมาชิกชุมชน ในโครงการบ้านมั่นคงแต่ละแห่งที่จะร่วมกันกำหนดทิศทางของตนเอง ส่วนผลของการเสริมสร้างพลัง พบว่า ชุมชนแต่ละแห่งมีพลังอำนาจของชุมชนในแต่ละด้านแต่ละระดับต่างกัน โดยปัจจัยหลักที่ส่งเสริมให้เกิดพลังอำนาจของชุมชน คือ ลักษณะทางกายภาพของชุมชน, ที่ตั้งบ้านเรือน, การคมนาคม, วัฒนธรรมประเพณีของชุมชน, ผู้นำชุมชน และการถือครองที่ดินของชุมชน ส่วนปัจจัยที่เป็นอุปสรรค คือ ชุมชนข้างเคียง, การเมืองภายในชุมชน และความขัดแย้งทางการเมืองระดับชาติ
