การมีส่วนร่วมของสมาชิกองค์การบริหารส่วนตำบล ในการดูแลสุขภาพประชาชน อำเภอบ้านแพ้วและอำเภอกระทุ่มแบน จังหวัดสมุทรสาคร

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการมีส่วนร่วมของสมาชิก อบต. ในการดูแลสุขภาพประชาชนใน 5 ด้านได้แก่ การศึกษาชุมชน การวางแผน การดำเนินงาน การรับผลประโยชน์ และการติดตามและประเมินผล และเปรียบเทียบระดับการมีส่วนร่วมในการดูแลสุขภาพของสมาชิก อบต. ตามปัจจัยลักษณะส่วนบุคคล, เศรษฐกิจและสังคม, ประสบการณ์ และสิ่งแวดล้อม กลุ่มตัวอย่างคือ สมาชิกองค์การบริหารส่วนตำบลทั้งหมด 278 คน มีผู้ตอบแบบสอบถามกลับ 195 คน ผลการวิจัยพบว่า การมีส่วนร่วมของสมาชิก อบต.อำเภอกระทุ่มแบนในการดูแลสุขภาพประชาชนโดยภาพรวมมากว่า สมาชิกอบต.อำเภอบ้านแพ้ว อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.001) แต่ใน 5 ด้านพบว่า ด้านการดำเนินงาน มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p=0.003) เมื่อพิจารณารายด้านพบว่า สมาชิกอบต.บ้านแพ้วมีคะแนนเฉลี่ยการมีส่วนร่วมมากที่สุดในด้านการรับผลประโยชน์ (3.50) ซึ่งต่างจากอำเภอกระทุ่มแบนพบว่า คะแนนเฉลี่ยมากที่สุดในด้านการดำเนินงาน (3.67) การเปรียบเทียบในการมีส่วนร่วมของสมาชิก อบต. พบว่า คะแนนเฉลี่ยการมีส่วนร่วมของสมาชิก อบต.อำเภอบ้านแพ้วในการดูแลสุขภาพประชาชนโดยภาพรวมมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) ตาม อายุ ระดับการศึกษา ภูมิลำเนา ระยะเวลาอาศัยอยู่ในชุมชน การร่วมทำกิจกรรมด้านสาธารณสุขกับสถานีอนามัย การร่วมในกระบวนการบริหารจัดการกิจกรรมด้านสาธารณสุขกับโรงพยาบาลชุมชน การได้รับข้อมูลข่าวสาร และชั้นของ อบต. ส่วนคะแนนเฉลี่ยการมีส่วนร่วมของสมาชิก อบต. อำเภอกระทุ่มแบนในการดูแลสุขภาพประชาชนแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) ตามระดับการศึกษา ระยะเวลาดำรงตำแหน่ง การร่วมทำกิจกรรมด้านสาธารณสุขกับสถานีอนามัย การร่วมในกระบวนการบริหารจัดการกิจกรรมด้านสาธารณสุขกับสถานีอนามัย จำนวนหมู่บ้าน และรายได้ของ อบต. ปัญหาการมีส่วนร่วมในการดูแลสุขภาพประชาชนที่พบมากที่สุดคือ การขาดความรู้/ประสบการณ์ รองลงมาคือ ขาดวัสดุอุปกรณ์/เทคโนโลยี และขาดงบประมาณในการสนับสนุน ข้อเสนอแนะควรพัฒนาความรู้ในเรื่องบทบาทหน้าที่ของสมาชิกอบต. ในงานสาธารณสุขและพัฒนาทักษะในกระบวนการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม เพื่อการพัฒนางานสาธารณสุข และอบต. ควรส่งเสริมและสนับสนุนให้ประชาชนเข้ามีส่วนร่วมในด้านสาธารณสุขและการดูแลสุขภาพตนเอง ครอบครัว และชุมชน