Abstract:
โรคนิ่วไตเป็นโรคที่เกิดจากหลายปัจจัย โดยปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญ คือ ภาวะซิเทรตต่ำในปัสสาวะ การดูดกลับซิเทรตที่ไตอาศัยโปรตีนขนส่ง NaDC-1 ซึ่งแสดงออกมากที่เซลล์ท่อบุไตส่วนต้น การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการแสดงออกของ NaDC-1 ในเนื้อเยื่อไตของผู้ป่วยโรคนิ่วไตและวิเคราะห์ความสัมพันธ์กับระดับซิเทรตและความเป็นกรดในปัสสาวะ รวบรวมกลุ่มผู้ป่วยโรคนิ่วไต จำนวน 24 ราย เก็บตัวอย่างเนื้อเยื่อไตเพื่อศึกษาการแสดงออกของ NaDC-1 โดยวิธี immunohistochemistry เก็บตัวอย่างปัสสาวะ 24 ชั่วโมง วัดค่า pH ในปัสสาวะ และวัดระดับซิเทรตในปัสสาวะด้วยวิธี HPLC ศึกษาการแสดงออกของโปรตีน NaDC-1 ในเซลล์ HK-2 ที่อยู่ในภาวะต่างๆ โดยวิธี Western blot ศึกษาผลของภาวะที่เอื้อต่อการเกิดนิ่วและภาวะต่อต้านการเกิดนิ่วต่อการมีชีวิตของเซลล์โดยวิธี MTT assay วัดระดับการสร้าง reactive oxygen species (ROS) และปริมาณ protein carbonyl ใน HK-2 เซลล์ โดยวิธี DCFH-DA และ DNPH ตามลำดับ ผลการศึกษาพบว่าเนื้อเยื่อไตของผู้ป่วยโรคนิ่วไตมีการแสดงออกของ NaDC-1 สูง บริเวณด้าน apical membrane ของ proximal tubular cells แต่ไม่พบการแสดงออกบริเวณ glomerulus และหลอดเลือด และมีการแสดงออกเพิ่มขึ้นเมื่อระดับ pH ในปัสสาวะต่ำลง แต่ไม่พบความสัมพันธ์กับระดับซิเทรตในปัสสาวะ ผลการศึกษาในเซลล์ HK-2 ที่ได้รับ H₂O₂, ภาวะกรด (pH 6.8) และผลึก calcium oxalate monohydrate (COM) ส่งผลให้เซลล์มีชีวิตลดลง มีการสร้างสารอนุมูลอิสระเพิ่มขึ้นเมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มควบคุม (pH 7.4) ความผิดปกติดังกล่าวดีขึ้นเมื่อได้รับสูตรมะนาวผง สำหรับการศึกษาการแสดงออกของโปรตีน NaDC-1 ในเซลล์ HK-2 ในภาวะที่ได้รับ H₂O₂ และภาวะกรด พบว่าสูงขึ้น และลดลงเมื่อเซลล์ในภาวะที่ได้รับผลึก COM และภาวะกรด ได้รับสูตรมะนาวผงร่วม จากการศึกษานี้สรุปได้ว่า การแสดงออกของ NaDC-1 ใน HK-2 cell มีความสัมพันธ์กับความเครียดทางออกซิเดชันและความเป็นกรดในปัสสาวะ ซึ่งสามารถแก้ไขได้โดยการให้สูตรมะนาวผง นอกจากนี้ยังพบการแสดงออกของ NaDC-1 เพิ่มสูงขึ้นในเนื้อเยื่อไตของผู้ป่วยโรคนิ่วไตโดยสัมพันธ์กับความเป็นกรดของปัสสาวะ
