ปัจจัยที่มีผลต่อการยอมรับการเปลี่ยนแปลงพันธุ์ข้าว จากพันธุ์พื้นเมืองเป็นพันธุ์ส่งเสริม : ศึกษาเฉพาะกรณีเกษตรกรในเขตอำเภอไชยา จังหวัดสุราษฎร์ธานี

Abstract

ข้าวเป็นพืชเศรษฐกิจที่สำคัญอย่างหนึ่งของประเทศไทย นอกจากจะเป็นพืชอาหารหลักสำหรับบริโภคประจำวันของคนไทยทั่วประเทศแล้วยังเป็นสินค้าออกที่ทำรายได้ให้แก่ประเทศจำนวนมากปัจจุบันผลผลิตเฉลี่ยต่อไร่ของการผลิตข้าวในประเทศไทยอยู่ในเกณฑ์ต่ำและคุณภาพไม่ดี ทำให้ขายไม่ได้ราคา สาเหตุหนึ่งที่ทำให้ผลผลิตข้าวอยู่ในเกณฑ์ต่ำคือ เกษตรกรยังนิยมใช้ข้าวพันธ์พื้นเมืองปลูกกันอยู่ดังนั้นกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ได้มีโครงการเปลี่ยนพันธุ์ข้าวจากพันธ์พื้นเมืองเป็นพันธุ์ส่งเสริมในภาคใต้เพื่อให้ผลผลิตข้าวในภาคใต้เพิ่มขึ้นและมีคุณภาพสูง การวิจัยครั้งนี้มีจุดมุ่งหมาย เพื่อศึกษาเพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยต่าง ๆ ซึ่งได้แก่การเปิดรับข่าวสารเกี่ยวกับข้าวพันธ์ส่งเสริม ความน่าเชื่อถือของเจ้าหน้าที่การเกษตร ความรู้เกี่ยวกับข้าวพันธ์ส่งเสริมและการพัฒนาทางเทคนิคการเกษตร กับการยอมรับข้าวพันธ์ส่งเสริม และเพื่อทราบความสำคัญของปัจจัยแต่ละตัวในการอธิบายความแตกต่างของการยอมรับข้าวพันธ์ส่งเสริม กลุ่มตัวอย่างของการศึกษานี้ประกอบด้วย เกษตรกรจำนวน 300 คน ซึ่งอาศัยอยู่ในอำเภอไชยา จังหวัดสุราษฎร์ธานี วิธีการคัดเลือกกลุ่มตัวอย่างกระทำโดยใช้การสุ่มอย่างง่ายจากนั้นจึงทำการสัมภาษณ์เกษตรที่เป็นตัวอย่าง โดยใช้แบบสอบถาม สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ ร้อยละ การหาค่าความสัมพันธ์แบบเพียร์สันและการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณ การประมวลผล ใช้โปรแกรมสำเร็จรูป SPSS ผลการวิจัยพบว่า 1. การเปิดรับข่าวสารเกี่ยวกับข้าวพันธุ์ส่งเสริม ความน่า เชื่อถือของเจ้าหน้าที่การเกษตรความรู้เกี่ยวกับข้าวพันธุ์ส่งเสริมและการพัฒนาทางเทคนิคการเกษตร มีความสัมพันธ์ไปในทิศทางเดียวกันกับการยอมรับข้าวพันธุ์ส่งเสริม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยที่ปัจจัยการพัฒนาทางเทคนิคการเกษตรมีค่าสหสัมพันธ์สูงสุดคือ 0.66 2. เมื่อพิจารณาปัจจัยต่าง ๆ เหล่านี้พบว่า สามารถอธิบายความแตกต่างของการยอมรับข้าวพันธุ์ส่งเสริมได้ร้อยละ 63 โดยเฉพาะอย่างยิ่งปัจจัยการพัฒนาทางเทคนิคการเกษตรเป็นตัวแปรที่สำคัญที่สุดในการอธิบายการยอมรับข้าวพันธุ์ส่งเสริม ซึ่งมีค่าถึงร้อยละ 44 ส่วนปัจจัยที่สำคัญรองลงมาคือ ความบ่อยครั้งในการเปิดรับข่าวสารเกี่ยวกับข้าวพันธุ์ส่งเสริมจากเจ้าหน้าที่การเกษตร, ความบ่อยครั้งในการเปิดรับข่าวสารเกี่ยวกับข้าวพันธุ์ส่งเสริมจากวิทยุ, ความน่าเชื่อถือของเจ้าหน้าที่การเกษตรและความบ่อยครั้งในการเปิดรับข่าวสารเกี่ยวกับข้าวพันธุ์ส่งเสริม จาก การประชุมเกษตรกรส่วนปัจจัยอื่น ๆ เป็นตัวแปรที่มีความสำคัญน้อยมากในการพยากรณ์ จากผลการวิจัยแสดงให้เห็นว่า การสื่อสารในเรื่องเกี่ยวกับนวกรรมที่เผยแพร่จะมีผลกระทบต่อการยอมรับนวกรรมเพิ่มขึ้น เมื่อมีความรู้และการใช้เทคนิคทางการเกษตรที่ได้รับการพัฒนาแล้วอย่างพอเพียง การส่งเสริมความรู้และวิธีการใช้นวกรรมจึงเป็นสิ่งสำคัญที่สุดที่ควรกระทำเพื่อการยอมรับนวกรรมในโครงการเผยแพร่นวกรรมใหม่ ๆทางการเกษตร