Abstract:
การศึกษาการเปลี่ยนแปลงหรือต่อเติมที่พักอาศัย ส่วนใหญ่จะเป็นการศึกษาในกรณีที่มีการเข้าอยู่อาศัยไปแล้ว แต่ยังไม่มีการศึกษา บ้านระดับราคาสูง ที่มักจะมีการเปลี่ยนแปลงหรือต่อเติมก่อนเข้าอยู่อาศัย แม้ว่า แบบมาตรฐานจะมีพื้นที่ใช้สอยมากอยู่แล้วก็ตาม การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ทราบถึงลักษณะการเปลี่ยนแปลงหรือต่อเติมบ้านจากแบบมาตรฐานและสาเหตุที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงหรือต่อเติม โดยศึกษาโครงการหมู่บ้านโกลเด้นล้านนา ถนนรามคำแหง เขตสะพานสูง ซึ่งเป็นลักษณะบ้านแบบสั่งสร้าง โดยศึกษาแบบแปลนการต่อเติมและสัมภาษณ์เจ้าของบ้าน จากการศึกษาพบว่า เจ้าของบ้านระดับราคาสูง 1) เป็นเจ้าของกิจการ, 2) อายุอยู่ในช่วง 46-55 ปี , 3) ส่วนใหญ่มีบุตร-ธิดา ซึ่งอยู่ในวัยเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษา พบการเปลี่ยนแปลงต่อเติมใน 3 ส่วนได้แก่ 1) พื้นที่ส่วนบริการ สำหรับการทำงานและพักอาศัยของคนรับใช้ เช่น ครัว, ที่ซักรีด, ที่เก็บของ, ห้องนอนและห้องน้ำคนรับใช้ แม้จะมีอยู่ในแบบมาตรฐานแล้ว แต่ก็มีการแยกสัดส่วนออกไป 2) ส่วนพื้นที่พิเศษ ซึ่งไม่มีในแบบมาตรฐานและไม่พบในแบบบ้านราคาต่ำกว่า เป็นพื้นที่ที่ตอบสนองความต้องการเฉพาะตัว พบห้องโฮมเธียร์เตอร์, ห้องนอนแขก, ห้องออกกำลังกาย, ห้องพระ และ ห้องดนตรี 3) ส่วนพื้นที่จอดรถ เพื่อสามารถจอดรถได้มากกว่าจำนวนรถที่มีอยู่ในปัจจุบัน เพราะต้องการสำรองให้บุตรธิดาในอนาคต สาเหตุที่ทำให้เกิดการต่อเติมหรือเปลี่ยนแปลง มาจากความต้องการ 3 ประการ คือ 1) ความต้องการแบ่งสัดส่วนตามผู้ใช้พื้นที่ คือแยกส่วนของคนรับใช้, ส่วนของแขก, ส่วนของคนในครอบครัวออกจากกัน เนื่องจากเป็นการแสดงออกทางสังคม เพื่อการแบ่งชนชั้นและความใกล้ชิดของคนที่อยู่อาศัยในบ้านระดับราคาสูง เห็นได้จากการแบ่งส่วนบริการออกจากบ้านหลัก เป็นต้น 2) ความต้องการพื้นที่เพื่อตอบสนองความต้องการเฉพาะตัวเป็นความต้องการตามทฤษฎีของ Abraham B.Maslow ลำดับขั้นที่ 4 (Self-esteem need) เพื่อแสดงเอกลักษณ์เฉพาะตน ซึ่งเพิ่มมากขึ้นตามความสามารถที่จะตอบสนองของบุคคล เห็นได้จากความต้องการพื้นที่พิเศษต่างๆมากขึ้นตามฐานะ และ 3)ความต้องการสำรองไว้ในอนาคต ตามทฤษฎีการกระตุ้นพฤติกรรมมาจากความต้องการที่จะป้องกันปัญหาที่จะเกิดขึ้นในอนาคต (Prevent possible future problem) ของ Everetl M. Rogers & J.D.Stanfield เห็นได้จากการสำรองที่จอดรถ เพื่อลูกที่จะโตขึ้นในอีก 3-5 ปีข้างหน้า
