Abstract:
ข้อมูลที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้รวบรวมจากฝูงโคนมในเขตส่งเสริมการเลี้ยงโคนม ขององค์การส่งเสริมกิจการโคนมแห่งประเทศไทย (อ.ส.ค.) ในบันทึกการให้น้ำนมครั้งแรกของแม่โคนมลูกผสมจำนวน 1,166 ตัว ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2534 – 2545 ประมาณค่าพารามิเตอร์ทางพันธุกรรมของลักษณะอายุเมื่อคลอดลูกตัวแรก (AFC) ช่วงห่างของการคลอดลูก (CI) ระยะการให้นม (LL) และปริมาณน้ำนมที่ 305 วัน (MY) ด้วยโมเดลตัวสัตว์แบบวิเคราะห์ร่วมกันหลายลักษณะ (multivariate animal model) ประมาณค่าความแปรปรวนทางพันธุกรรมด้วยวิธี Expectation Maximization Restricted Maximum Likelihood (EM-REML) โดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูป BLUPF90-DairyPak 2.5 ผลการศึกษาพบว่า ค่าอัตราพันธุกรรมของ AFC CI LL และ MY เท่ากับ 0.23 0.20 0.26 และ 0.44 ตามลำดับ ค่าสหสัมพันธ์ทางพันธุกรรมระหว่าง AFC กับ CI AFC กับ LL และ CI กับ LL มีความสัมพันธ์ในเชิงบวกเท่ากับ 0.9115 0.3974 และ 0.7207 ตามลำดับ ค่าสหสัมพันธ์ทางพันธุกรรมระหว่าง MY กับ AFC CI และ LL มีความสัมพันธ์ต่ำ และค่าสหสัมพันธ์ทางลักษณะปรากฏระหว่างลักษณะที่ศึกษาเกือบทุกลักษณะมีความสัมพันธ์ต่ำ ยกเว้นค่าสหสัมพันธ์ทางลักษณะปรากฏระหว่าง CI กับ LL มีความสัมพันธ์ในเชิงบวกสูง เท่ากับ 0.7384 แนวโน้มทางพันธุกรรมสำหรับลักษณะอายุเมื่อคลอดลูกตัวแรก ช่วงห่างของการคลอดลูก ระยะการให้นม และปริมาณน้ำนม เท่ากับ -0.37±0.12 วันต่อปี -0.47±0.16 วันต่อปี -0.25±0.19 วันต่อปี และ 1.38±2.37 กิโลกรัมต่อปี ตามลำดับ ผลการศึกษาสรุปได้ว่าการคัดเลือกโดยพิจารณาปริมาณน้ำนมเป็นหลักไม่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรมของลักษณะอายุเมื่อคลอดลูกตัวแรก ช่วงห่างของการคลอดลูก และระยะการให้นม
