Abstract:
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยในการกำหนดที่ตั้ง รวมถึงองค์ประกอบของศูนย์บริการเกษตรในพื้นที่เกษตรจังหวัดลพบุรี โดยสรุปและเสนอแนะพื้นที่ที่เหมาะสมสำหรับกำหนดที่ตั้งศูนย์บริการเกษตรและรูปแบบการบริหารที่เหมาะสมในพื้นที่เกษตรแต่ละประเภท สำหรับปัจจัยที่เป็นตัวกำหนดที่ตั้งและองค์ประกอบของศูนย์บริการเกษตรได้จากการศึกษาความต้องการของเกษตรกร ความเห็นของผู้เชี่ยวชาญ งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง สรุปเป็นปัจจัยและองค์ประกอบที่เหมาะสมของศูนย์บริการเกษตรในพื้นที่เกษตรจังหวัดลพบุรี
การศึกษาได้แบ่งพื้นที่จังหวัดลพบุรีออกเป็น 3 กลุ่ม โดยใช้ลักษณะการใช้ประโยชน์ที่ดินเพื่อการเกษตรในการแบ่ง ได้แก่ กลุ่มตำบลในพื้นที่เพาะปลูกข้าว พื้นที่เพาะปลูกพืชไร่ และพื้นที่เพาะปลูกพืชผสม และใช้วิธีการเก็บข้อมูลจาการสัมภาษณ์แบบเจาะลึก ทำการสุ่มตัวอย่างเกษตรกร และผู้เชี่ยวชาญ
ผลการวิจัยชี้ว่า ปัจจัยที่ใช้ในการศึกษา ประกอบด้วย ศูนย์กลางชุมชน การคมนาคมขนส่ง การใช้ประโยชน์ที่ดิน พื้นที่เสี่ยงภัยน้ำท่วม ลักษณะภูมิประเทศ ระบบสาธารณูปโภค และประชากร โดยที่ศูนย์บริการเกษตรควรมีรัศมีการบริการ 5 – 15 กิโลเมตร ส่วนรูปแบบการบริการนั้น ประกอบด้วย การถ่ายทอดความรู้และเทคโนโลยีการเกษตร การจัดหาปัจจัยการผลิต การเก็บรักษาผลผลิต และการบริหารอื่นๆ เช่น การจักหาเครื่องจักรกล การตลาด สินเชื่อ และการตรวจสอบคุณภาพผลผลิต
ข้อมูลที่ได้จากแต่ละปัจจัยได้ถูกนำมาทำการวิเคราะห์เพื่อกำหนดที่ตั้งและพื้นที่บริการของศูนย์บริการเกษตร ด้วยการวิเคราะห์ข้อมูลระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์โดยใช้วิธีการซ้อนทับข้อมูลเพื่อค้นหาพื้นที่เหมาะสมสำหรับกำหนดเป็นที่ศูนย์บริการเกษตร
ผลการวิจัยสรุปได้ว่า ศูนย์บริการเกษตรในพื้นที่เพาะปลูกข้าว จำนวน 1 แห่ง ทำหน้าที่ในการถ่ายทอดความรู้และเทคโนโลยีการเกษตร การจัดหาปัจจัยการผลิต การเก็บรักษาผลผลิต และการบริการอื่นๆ เช่น การตลาด และการตรวจสอบคุณภาพผลผลิต ขณะที่ศูนย์บริการเกษตรในพื้นที่เพาะปลูกพืชไร่ จำนวน 7 แห่ง ทำหน้าที่ในการถ่ายทอดความรู้และเทคโนโลยีการเกษตร การจัดหาปัจจัยการผลิต และการบริการอื่นๆ เช่น การจัดหาเครื่องจักรกล และการตลาด สำหรับศูนย์บริการเกษตรในพื้นที่เพาะปลูกพืชผสม มีจำนวน 1 แห่ง ทำหน้าที่ในการถ่ายทอดความรู้และเทคโนโลยีการเกษตร การจัดหาปัจจัยการผลิต และการบริการอื่นๆ เช่น การตลาด
